Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu Türk Ceza Kanunu‘nun 234. maddesinde düzenlenmiştir. Bu makalemizde çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nu ana hatlarıyla incelemeye çalışacağız. Makalemizin sonunda ayrıca çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu ile ilgili yargıtay kararları paylaşıyoruz.
Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Suçu
Türk Ceza Kanunu’nun 234. maddesine göre;
Velayet yetkisi elinden alınmış olan ana veya babanın ya da üçüncü derece dahil kan hısmının, onaltı yaşını bitirmemiş bir çocuğu veli, vasi veya bakım ve gözetimi altında bulunan kimsenin yanından cebir veya tehdit kullanmaksızın kaçırması veya alıkoyması halinde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Fiil cebir veya tehdit kullanılarak işlenmiş ya da çocuk henüz oniki yaşını bitirmemiş ise ceza bir katı oranında artırılır.
Kanunî temsilcisinin bilgisi veya rızası dışında evi terk eden çocuğu, rızasıyla da olsa, ailesini veya yetkili makamları durumdan haberdar etmeksizin yanında tutan kişi, şikâyet üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nu düzenleyen 234. maddenin birinci fıkrasında on altı yaşını bitirmemiş çocuğun cebir veya tehdit kullanılmaksızın kaçırılması veya alıkonulması düzenlenmiştir. Kaçırma ve alıkoymanın cebir veya tehdit ile işlenmesi hali maddenin ikinci fıkrasında düzenlenmiş olup, bu durumda ceza bir katı oranında artırılacaktır. Yine kaçırılan veya alıkonulan çocuğun on iki yaşını bitirmemiş olması halinde de ceza bir katı oranında artırılır. Maddenin üçüncü fıkrasında ise evi terk eden çocuğu nezdinde bulunduranlara yetkili makamları veya ailesini durumdan haberdar etmek yükümlülüğü getirilmiş, bu yükümlülüğün ihlali halinde üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilmesi öngörülmüştür.
- Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu faili velayet yetkisi elinden alınmış ebeveyni veya üçüncü derece dahil kan hısımlarıdır. Bu kişiler dışındaki kişilerin çocuğu kaçırması ve alıkoyması halinde kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu oluşur.
- Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nda çocuk on iki yaşını bitirmemişse bu durumda ceza bir katına kadar artırılır. Yine aynı şekilde çocuğun kaçırılması ve alıkonulması nda cebir veya tehdit söz konusuysa bu durumda da ceza bir kat artırılır.
- Çocuğun on altı yaşını doldurmuşsa ve çocuğun kaçırma veya alıkoymaya rızası varsa bu durumda suç oluşmaz. Ancak on altı yaşını doldurmamış çocukların rızası kabul edilmez, fiili hukuka uygun hale getirmez.
- Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nun soruşturması re’sen yapılır. Ancak suçun 3. fıkrasındaki evi terk eden çocuğu nezdinde bulunduranlara yetkili makamları veya ailesini durumdan haberdar etmek yükümlülüğü bakımından şikayet koşulu aranmaktadır. Ayrıca suç uzlaşma ya tabidir.
Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Yargıtay Kararları
Sanığın işlediği iddia olunan çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nun 5560 sayılı Kanun ile değişik CMK.nın 253. maddesi uyarınca uzlaşma kapsamında kaldığı ve kovuşturma şartı olan uzlaşma hükümlerinin uygulanması gerektiğinden öncelikle atılı suçtan CMK.nın 253 ve 254. maddeleri uyarınca uzlaşma girişiminde bulunularak olumsuz sonuçlanması halinde, TCK.nın 234/3. maddesinde düzenlenen suç mağdurunun kaçırılan ya da alıkonulan çocuğun kanuni temsilcisi olduğu ve onaylı nüfus kaydına göre suç tarihinde 16 yaşı içerisinde bulunan mağdurenin rızasıyla da olsa ailesini veya yetkili makamları durumdan haberdar etmeksizin yanında tutan sanığın eyleminin sübut bulduğu gözetilerek sanığın hukuki durumunun buna göre tayin ve takdir edilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, Kanuna aykırı olup, hükmün BOZULMASI gerekmektedir. YARGITAY 14. CEZA DAİRESİ, Esas Numarası: 2013/5154, Karar Numarası: 2015/132, Karar Tarihi: 13.01.2015
Sanığa isnat edilip TCK’nın 234/1. maddesinde düzenlenen çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu uzlaşma ya tabi olmakla birlikte takibinin şikayete bağlı olmadığı ve kovuşturma evresinde şikayetinden vazgeçip nüfus kaydına göre de hükümden sonra sanıkla tekrar evlendiği anlaşılan müştekinin soruşturma evresinde uzlaşmak istemediğini belirttiği gözetilmeden sanığın atılı suçtan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde şikayetten vazgeçme nedeniyle kamu davasının düşmesine karar verilmesi, Kanuna aykırı olup, hükmün BOZULMASI gerekmektedir. YARGITAY 14. CEZA DAİRESİ, Esas Numarası: 2013/8778, Karar Numarası: 2015/6013, Karar Tarihi: 04.05.2015
Mağdurenin cebir, tehdit veya hile kullanılmaksızın sanıkla gönüllü olarak birlikte kaçması, sanığın mağdureye yönelik hukuka aykırı herhangi bir eyleminin bulunmaması ve soruşturmanın mağdurenin babası müşteki (M.A.)’ın ihbarı üzerine başladığının anlaşılması karşısında kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun unsurları oluşmayıp, eylemin TCK.nın 234/3. maddesine düzenlenen çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nu oluşturduğunun gözetilmemesi, yasaya aykırıdır. YARGITAY 14.CEZA DAİRESİ, Esas Numarası: 2011/15673, Karar Numarası: 2013/11409, Karar Tarihi: 12.11.2013
Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu nun henüz 12 yaşını bitirmemiş çocuklara dair olarak cebir veya tehditle işlenmemiş olsa dahi sanık hakkında 2. fıkrada düzenlenen artırımın uygulanacağı gözetilerek nüfus kaydına göre 30.3.2001 doğumlu olup olay tarihinde 8 yaş içerisinde bulunduğu anlaşılan ve daha önce kesinleşmiş mahkeme kararıyla sanıkla müşteki B. K. (B.)’ın boşanmaları üzerine velayeti anneye verilen müşterek çocuk A. K.’ü boşanma ilamındaki babayla şahsi münasebet tesisine dair olan zamanın dışındaki suç tarihinde müştekinin aşamalardaki anlatımına ve dosya içeriğine göre müşteki üzerinde tehditle baskı kurmak suretiyle kaçırdığı anlaşılıp T.C.K.nun 234/1-2 maddesinde yazılan suçun oluştuğu anlaşıldığı halde mahkumiyet yerine olaya uygun düşmeyen gerekçeyle beraat kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir. YARGITAY 14. CEZA DAİRESİ, Esas Numarası: 2011/17826, Karar Numarası: 2011/1346, Karar Tarihi: 26.10.2011
Adana ceza avukatı olarak, Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu, TCK ve diğer ilgili kanunlarda düzenlenen suçların soruşturma aşamasından infaz aşamasına kadar tüm işlemlerine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.