Boşanma Davası Nasıl Açılır? 2025 Güncel Rehber

Evlilik birliğinin sona erdirilmesi için açılan boşanma davası, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 161-184. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu rehberde, 2025 yılı itibarıyla boşanma davası açma sürecini, gerekli belgeleri ve masrafları detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Boşanma Davası Nedir?

Boşanma davası, eşlerden birinin veya her ikisinin mahkemeye başvurarak evlilik birliğinin sona erdirilmesini talep ettiği dava türüdür. Türk hukukunda boşanma ancak mahkeme kararı ile gerçekleşebilir. Anlaşmalı boşanma mümkünse de tarafların sadece kendi aralarında anlaşması ile veya noter işlemi ile boşanma mümkün değildir.

Boşanma davaları iki ana kategoriye ayrılır:

Anlaşmalı Boşanma (TMK m. 166/3): Eşlerin boşanma ve sonuçları konusunda anlaştığı davalardır. Bunun için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekir. Bu süre geçmişse, eşlerin mahkemeye birlikte başvurması ya da bir eşin açtığı davayı diğer eşin kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır
Çekişmeli Boşanma: Eşlerin anlaşamadığı ve mahkemenin boşanma sebeplerinin var olup olmadığına karar verdiği davalar

Boşanma Davası Açma Şartları

1. Evlilik Birliğinin Varlığı

Boşanma davası açabilmek için öncelikle geçerli bir evlilik birliğinin bulunması gerekir. Örneğin nişanlılık döneminde boşanma davası açılamaz.

2. Boşanma Sebeplerinin Varlığı

Türk Medeni Kanunu'nda boşanma sebepleri özel ve genel sebepler olarak ikiye ayrılmıştır:

Özel Boşanma Sebepleri:

Zina (TMK m. 161)
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış (TMK m. 162)
Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163)
Terk (TMK m. 164)
Akıl hastalığı (TMK m. 165)

Genel Boşanma Sebepleri:

Evlilik birliğinin sarsılması (TMK m. 166)
Anlaşmalı boşanma (TMK m. 166/3)
Ortak hayatın yeniden kurulamaması (TMK m. 166/4)

3. Yetki ve Görev Kuralları

Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesidir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde dava Asliye Hukuk Mahkemesi'nde (Aile Mahkemesi sıfatıyla) görülür.
Yetkili Mahkeme: Eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi veya davadan önce son altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi

Anlaşmalı Boşanma Şartları

Anlaşmalı boşanma için Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen şartların sağlanması gerekir:

Evlilik en az bir yıl sürmüş olmalıdır.
Eşlerin birlikte başvurması veya bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi gerekir.
Hâkimin, tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi zorunludur (Yargıtay 2. HD-2010/20899 Kaynak). Taraflar duruşmada hazır bulunmalı ve iradelerini bizzat açıklamalıdır; vekillerin beyanı bu konuda yeterli kabul edilmemekte ve sonuç doğurmamaktadır.
Tarafların mali sonuçlar ve çocukların durumu hakkında anlaşmaları gerekir.
Mal rejiminin tasfiyesi, ziynet eşyaları ve kişisel eşyalar anlaşmalı boşanmanın zorunlu unsurlarından değildir. Bu konularda anlaşma sağlanamamış olması anlaşmalı boşanmaya engel teşkil etmez; bu talepler ayrıca dava konusu edilebilir.
Hakim, anlaşmayı uygun bulmalıdır. Hâkim, tarafların ve özellikle çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir

Boşanma Davası İçin Gerekli Belgeler

Zorunlu Belgeler:

Nüfus cüzdanı fotokopisi
Evlilik cüzdanı fotokopisi veya aile nüfus kayıt örneği
Boşanma dava dilekçesi
Harç ve masraf makbuzları

Anlaşmalı Boşanmada Ek Belgeler:

Anlaşmalı boşanma protokolü
Velayet, nafaka ve mal paylaşımı anlaşması

Çekişmeli Boşanmada Delil Olabilecek Belgeler:

Tanık listesi
Ses/görüntü kayıtları (hukuka uygun şekilde elde edilmişse)
Sosyal medya çıktıları
Banka hesap dökümleri
Mesaj kayıtları
Sağlık raporları (şiddet vakalarında)

Boşanma Davası Açma Adımları

Adım 1: Dava Dilekçesinin Hazırlanması

Boşanma dava dilekçesinde bulunması gereken unsurlar şunlardır:

Yetkili ve görevli mahkemenin adı,
Davacı ve davalının kimlik ve adres bilgileri,
Talep edilen hususlar, (boşanma, nafaka, tazminat, velayet vb.)
Deliller ve tanıklar ile tanıkların isim, soyisim, TC ve adres bilgilerine yer verilmelidir.
Hukuki sebepler
Dilekçe davacı tarafından imzalanmalıdır.

Adım 2: Harç ve Masrafların Yatırılması

2025 yılı boşanma davası harç ve masrafları:

Başvuru harcı
Peşin harç
Tebligat giderleri
Tanık ücretleri (varsa)
Bilirkişi ücreti (gerekirse)

**Not: **Güncel harç miktarları için Adalet Bakanlığı'nın yayınladığı harç tarifesine bakılmalıdır.

Adım 3: Davanın Açılması

Dava dilekçesi ve eklerinin yetkili Aile Mahkemesi'ne sunulması ile dava açılmış olur. UYAP sistemi üzerinden de e-imza ile de dava açılabilmektedir.

Adım 4: Tensip Zaptı ve Duruşma

Mahkeme, dava dilekçesini aldıktan sonra tensip zaptı düzenler ve duruşma günü belirler. Davalıya dava dilekçesi ve duruşma tarihi tebliğ edilir.

Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Dava süresi, davanın türüne ve mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişmektedir: Ancak anlaşmalı boşanmada ortalama 1-3 ay arası, çekişmeli boşanmada ise 1-3 yıl arası sürebilmektedir.

Boşanma Davasında Talep Edilebilecekler

1. Maddi Tazminat (TMK m. 174/1)

Kusursuz veya daha az kusurlu eş, kusurlu eşten maddi tazminat talep edebilir.

2. Manevi Tazminat (TMK m. 174/2)

Kişilik hakları saldırıya uğrayan eş manevi tazminat talep edebilir.

3. Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175)

Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eş, diğer eşten nafaka talep edebilir.

4. İştirak Nafakası (TMK m. 182)

Çocuğun velayeti kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılmakla yükümlüdür.

5. Velayet

18 yaşından küçük çocukların velayeti anne veya babadan birine verilir. Velayet konusunda çocuğun üstün yararı esas tutulur.

6. Ziynet Eşyaları

Taraflar arasında ziynet eşyalarının paylaşımı konusunda bir anlaşma varsa, paylaşım bu anlaşmaya göre yapılır. Anlaşma yoksa, yerel örf ve adetin varlığı iddia ve ispat edilirse paylaşım buna göre gerçekleştirilir. Anlaşma veya örf/adet bulunmadığı takdirde; erkeğe takılan/verilen ve ekonomik değer taşıyan her şey erkeğe, kadına takılan/verilenler ise kadına aittir.

E-Devlet Üzerinden Boşanma Davası Takibi

E-devlet portalı üzerinden boşanma davası açılamaz, ancak aşağıdaki işlemler yapılabilir:

Dava dosyası sorgulama
Duruşma tarihi öğrenme
Karar sorgulama
Tebligat takibi

UYAP Vatandaş Portal üzerinden ise şu işlemler mümkündür:

Dosya detaylarına erişim
Dilekçe görüntüleme
Karar örneği alma

Avukatsız Boşanma Davası Açılabilir mi?

Evet, avukatsız boşanma davası açmak mümkündür. Ancak boşanma davalarında hukuki sürecin karmaşıklığı nedeniyle uzman bir avukattan destek alınması tavsiye edilir.

Avukatsız boşanmanın riskleri:

Usul hatası yapma riski
Hak kaybına uğrama riski
Delillerin hukuka uygun biçimde ve süresinde sunulamaması
Sürelerin kaçırılması

Boşanmada Mal Paylaşımı

Türk Medeni Kanunu'na göre yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimidir. Evlilik süresince edinilen mallar kural olarak eşit paylaşılır.

Kişisel mallar paylaşım dışıdır:

Evlilik öncesi edinilen mallar
Miras yoluyla edinilen mallar
Kişisel kullanıma özgü eşyalar
Manevi tazminat alacakları

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Boşanma davası açmak için ne kadar beklemek gerekir?

Çekişmeli boşanma için bekleme süresi yoktur. Anlaşmalı boşanma için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.

Eşim boşanmak istemiyorsa ne olur?

Çekişmeli boşanma davası açabilirsiniz. Boşanma sebeplerinden birinin varlığı halinde mahkeme boşanmaya karar verebilir.

Boşanma davası hangi mahkemede açılır?

Aile Mahkemesi'nde açılır. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.

Boşanma davası masrafı ne kadar?

2025 yılı için harç ve masraflar değişkenlik göstermektedir. Güncel tutarlar için Adalet Bakanlığı harç tarifesine bakılmalıdır.

Boşanma kararı ne zaman kesinleşir?

Taraflara tebliğinden itibaren istinaf süresi (2 hafta) geçtikten sonra kesinleşir. İstinaf başvurusu yapılırsa süreç uzar.

Hukuki Destek

Boşanma davası açmak veya devam eden davanızla ilgili hukuki destek almak için aile hukuku alanında deneyimli bir avukata danışmanız önerilir.

İlgili Makaleler:

Yasal Uyarı: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Somut durumunuz için mutlaka bir avukata danışınız.

Son Güncelleme: 2025