Yoksulluk nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesinde düzenlenmiştir. Kanundaki düzenlemeye göre, yoksulluk nafakası şartları açıkça sayılmıştır. Düzenlemeye göre, “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”
Yoksulluk Nafakası Şartları Nelerdir?
Hakimin boşanmış olan taraflardan biri için yoksulluk nafakasına hükmedebilmesi için sayılan yoksulluk nafakası şartları gerçekleşmiş olmalıdır.
- Taraflardan Birinin İstemde Bulunması Gerekir: Yoksulluk nafakasına ancak istemde bulunulması halinde hükmedilebilir. Taraflardan biri talep etmedikçe aile mahkemesi hakimi kendiliğinden yoksulluk nafakası ödenmesine karar veremez.
- Yoksulluk Nafakası Talep Eden Eşin Kusurunun Daha Ağır Olmaması Gerekir: Yoksulluk nafakası talep eden eşin kusurunun diğer eşin kusurundan daha ağır olmaması gerekir. Aksi halde nafaka istemi reddedilecektir. Burada kast edilen boşanmaya yol açan olaylardaki kusurlu davranıştır.
- Yoksulluk Nafakası Talep Eden Eşin Boşanma Yüzünden Yoksulluğa Düşmesi Gerekir: Yoksulluk nafakası talep edebilmenin en önemli şartı budur. Nafaka talep eden eş, hiçbir gelirinin olmaması veya çalışamayacak durumda olması nedeniyle kendi geçimini sağlayamayacaksa yoksulluğa düşecek olduğu kabul edilmelidir.
- Hükmedilen Nafakanın Diğer Tarafın Mali Gücüyle Orantılı Olması Gerekir: Hükmedilecek yoksulluk nafakası miktarının nafakayı ödeyecek tarafın mali gücüyle orantılı olması gerekir. Elbette kendisi de yoksul olan kişi yoksulluk nafakası ile yükümlü tutulamaz.
Boşanan Erkek Nafaka Talep Edebilir Mi?
Görüldüğü üzere Medeni Kanunumuz yoksulluk nafakası hususunda cinsiyet ayrımı yapmamıştır. Dolayısıyla erkeğin de karısından yoksulluk nafakası talep edebilmesi mümkündür. Boşanan erkek, karısından daha az kusurluysa ve boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek ise yoksulluk nafakası talep edebilir.
Nitekim Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2015/8977 E, 2016/596 K ve 14.01.2016 Tarihli emsal niteliğindeki kararında da, bu hususa değinmiş ve karşı davacı erkek lehine nafaka ödenmesine karar verilmiştir. Karara göre;
“…Mahkemece davalı-karşı davacı erkek lehine aylık 250 TL yoksulluk nafakasına hükmolunmuştur. Yapılan yargılama ve toplanan delillerden, davacı-karşı davalı kadının doktor olarak çalıştığı aylık 9.000,00TL gelirinin, evi ve arabasının olduğu, davalı-karşı davacı erkeğin ise her hangi bir işinin, gelirinin ve malvarlığının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumlarına, nafakanın niteliğine, günün ekonomik koşullarına göre davacı-karşı davalı erkek lehine takdir edilen yoksulluk nafakası azdır. Mahkemece Türk Medeni Kanununun 4. maddesindeki hakkaniyet ilkesi de dikkate alınarak daha uygun miktarda nafakaya hükmedilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır…”
Çalışan Eş Nafaka Alabilir Mi?
Nafaka talep edenin çalışması, düzenli bir gelirinin olması (örneğin asgari ücretle çalışması) veya dul yetim aylığı alması halleri yoksulluk nafakası talebinde etkili değildir. Zira yoksulluk nafakası davası incelenirken, yoksulluk nafakası şartları önemli olan kıstas “talep edenin boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek durumda olup olmaması”dır. Normal düzeydeki bir yoksulluk tehlikesi de yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için yeterlidir.
Boşanma Davasından Sonra Nafaka İstenebilir Mi?
Yoksulluk nafakası talebi boşanma davası içinde dile getirilmişse, nafaka boşanma kararının kesinleşme tarihinden itibaren geçerli olacaktır.
Yoksulluk nafakası talebi boşanma davası sırasında dile getirilmediyse, boşanma davası sonuçlandıktan sonra açılacak ayrı bir davayla da yoksulluk nafakası istenebilir. Yoksulluk nafakasının boşanma davası içinde talep edilmesi halinde talep ayrı bir harca tabi tutulmayacaktır. Boşanma kararından sonra açılacak yoksulluk nafakası davasının boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde açılması gerekir. Aksi halde talep zamanaşımına uğrar.
Boşanmadan sonra açılacak nafaka davaları için Türk Medeni Kanunu’nun 177. maddesi ile özel yetki kuralı öngörülmüştür. Buna göre, boşanmadan sonra açılacak nafaka davası nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir.
Süresiz Nafaka Mümkün Müdür?
Eski Medeni Kanuna göre yoksulluk nafakasına ancak bir yıl için hükmedilirken, yürürlükte olan kanuna göre bu süre sınırlaması kaldırılmıştır. Yoksulluk nafakası süresiz olup, mevzuat gereğince herhangi bir süre ile kısıtlanması da mümkün değildir.
Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu, boşanma, velayet, nafaka, tazminat işlemlerine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.