Bilindiği üzere kesinleşen icra takibinde borçluların malvarlıklarının icra müdürlüğü tarafından sorgulanması, sorgulama neticesinde borçlu adına kayıtlı araç, taşınmaz, posta çeki hesabı, alacaklı olduğu icra dosya bulunması halinde haczi talep edilebilecektir. Borçlunun alacaklı olduğu dosyaların sorgulanması ve borçlunun alacaklarına haciz konması da yapılabilecek işlemlerden biridir. Ancak uygulamada borçlunun alacaklı olduğu dosyaların sorgulanması bazı durumlarda çeşitli gerekçelerle icra müdürlükleri tarafından reddedildiği görülmektedir.
Bu makalemizde yer verdiğimiz Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi’nin 2018/2170 E, 2019/3016 K ve 26.12.2019 tarihli kararında borçlunun alacaklı olduğu dosyaların UYAP sisteminden sorgulanmasına yönelik talebin alacağın tahsiline yönelik bir işlem olduğuna, bu talebin borçlu adına kayıtlı araç ve taşınmazların sorgulanmasından bir farkının bulunmadığı ve bu yöndeki sorgulamanın icra müdürlüklerine ek bir külfet getirmediğine karar verilmiştir.
Borçlunun Alacaklı Olduğu Dosyaların Sorgulanması
Borçlunun alacaklı olduğu dosyaların sorgulanması talebinin reddi
ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
19. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2018/2170
Karar Numarası: 2019/3016
Karar Tarihi: 26.12.2019
BORÇLUNUN ALACAKLI OLDUĞU DOSYALARIN UYAP SİSTEMİNDEN SORGULANMASI TALEBİNİN REDDİNE YÖNELİK İCRA MÜDÜRLÜĞÜ KARARINA KARŞI ŞİKAYET
Özeti: Alacaklının alacağına kavuşması amacıyla borçlunun üçüncü kişilerdeki alacaklarına haciz konulması amacıyla borçlunun alacaklı olduğu takip dosyalarının UYAP sisteminden sorgulanmasına yönelik talebinin doğrudan alacağın tahsiline yönelik takip işlemi niteliğinde olduğu, bu talebin borçlu adına kayıtlı araç ve taşınmazların sorgulanmasından bir farkı bulunmadığı, bu durumun alacaklı tarafından borçluya karşı açılacak bir davaya (örneğin tasarrufun iptali davasına) delil toplama niteliğinde kabul edilemeyeceği, bu yöndeki bir sorgulamanın icra müdürlüklerindeki UYAP sistemi nedeniyle ek bir külfet de getirmediği, alacaklının borçlunun alacaklısı olduğu takip dosyalarındaki alacağına haciz koyma hak ve yetkisi bulunduğundan bu yöndeki bir sorgulamanın kişisel verilerin korunması kuralının ihlali sonucunu da doğurmayacağı, mahkemece bu nedenle şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekmektedir.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararı aleyhine süresi içinde şikayetçi alacaklı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuş olmakla, HMK’nın 353.maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Şikayetçi alacaklı vekili mahkemeye sunduğu şikayet dilekçesinde; müvekkilinin alacaklısı olduğu takip dosyasında icra müdürlüğünden Uyap sisteminden borçlunun alacaklı olduğu dosyaların sorgulanması ve sorguya ilişkin raporun dosyasına eklenmesinin talep edildiğini, icra müdürlüğünce bu taleplerinin hukuki yarar görülmediği gerekçesiyle reddedildiğini, icra müdürlüğünün hukuki yararı denetleme yetkisi olmayıp İİK.’nın 82/son maddesi gereğince haczi kabil olmayan bir haciz talebini reddetme yetkisi olduğunu, haczi kabil bir malın haczinin talebi halinde icra müdürünün bu talebi reddedemeyeceğini, İİK.’nın 120/2 maddesi ve diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde açıkça hukuki yararlarının bulunduğunu, Uyap ekranlarında borçlunun alacaklı olduğu tüm takip dosyalarının görülebildiğini belirterek 27/03/2018 tarihli icra müdürlüğü işleminin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde; alacaklı vekilinin borçlunun alacaklı olduğu icra dosyalarının sorgulanmasını talep ettiği, alacaklı vekilinin bu talebinin hacze yönelik olduğu, icra müdürlüğünün alacaklının talebi üzerine çeşitli kurumlarla yazışma yaparak borçlunun mal varlığını tespit edeceği ve yine alacaklının talebi üzerine gösterilen mal, hak, alacak üzerinde haciz uygulaması yapacağı, bununla görevli olduğu, ancak icra müdürlüğünün alacaklının alacağına kavuşması için yapılacak hacze yönelik delil toplama görevinin bulunmadığı, icra müdürlüğü kararının yerinde olduğu gerekçesiyle “ŞİKAYETİN REDDİNE ” karar verilmiştir.
Şikayetçi alacaklı vekili istinaf dilekçesinde; şikayet dilekçesini tekrarlamış, 27/03/2018 tarihli icra müdürlüğü işleminin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Uyuşmazlık; borçlunun alacaklı olduğu dosyaların Uyap sisteminden sorgulanması talebinin reddine yönelik icra müdürlüğü kararına karşı şikayet niteliğindedir.
Takip dosyasının incelenmesinde; dava dışı borçlu hakkında şikayetçi alacaklı şirket tarafından ilamlı icra takibi başlatıldığı, alacaklı vekilinin 21/03/2018 tarihli talebi ile Türkiye çapında borçlunun alacaklı olduğu icra dosyalarının sorgulanarak alınacak raporun Uyap sistemine eklenmesini talep ettiği, icra müdürlüğünce hukuki yarar görülmediğinden bu talebin reddine karar verildiği görülmüştür.
HGK’nın 31.03.2004 tarih 2004/12-202 E-196 K.sayılı kararında da belirtildiği üzere; icra memuru alacaklının alacağına kavuşması için gerekli olan takip işlemlerini yapmalıdır.
İİK.’nın 78.maddesinde “Ödeme emrindeki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra mal beyanını beklemeksizin alacaklı haciz konmasını isteyebilir. (Ek cümle:6/12/2018-7155/11 md.) Ancak, alacaklı dilerse haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağı olup olmadığını sorgulayabilir. Sorgulama sonunda sistem mal, hak veya alacağın mahiyeti ve detayı hakkında bilgi veremez; sadece mal, hak veya alacağın genel olarak olup olmadığı konusunda bilgi verebilir. Borçlunun mal, hak veya alacağının varlığının tespiti hâlinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden de haciz talep edilebilir.” hükmü yer almaktadır.
İİK.’nın 85/1 maddesi de “Borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır malları ile taşınmazlarından ve alacak ve haklarından alacaklı ana faiz ve masraflarda dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur” şeklinde düzenlenmiştir.
Kural olarak borçlunun her türlü mal ve hakkının haczi mümkündür. Asıl olan borcun ödenmesi, bir diğer ifade ile alacaklının alacağına kavuşmasıdır.
Dairemizce yapılan değerlendirmeler neticesinde; alacaklının alacağına kavuşması amacıyla İİK.’nın 78 ve 85/1 maddeleri kapsamında borçlunun üçüncü kişilerdeki alacaklarına haciz konulması amacıyla borçlunun alacaklı olduğu takip dosyalarının Uyap sisteminden sorgulanmasına yönelik talebinin doğrudan alacağın tahsiline yönelik takip işlemi niteliğinde olduğu, bu talebin borçlu adına kayıtlı araç ve taşınmazların sorgulanmasından bir farkı bulunmadığı, bu durumun alacaklı tarafından borçluya karşı açılacak bir davaya (örneğin tasarrufun iptali davasına) delil toplama niteliğinde kabul edilemeyeceği, bu yöndeki bir sorgulamanın icra müdürlüklerindeki Uyap sistemi nedeniyle ek bir külfet de getirmediği, alacaklının borçlunun alacaklısı olduğu takip dosyalarındaki alacağına haciz koyma hak ve yetkisi bulunduğundan bu yöndeki bir sorgulamanın kişisel verilerin korunması kuralının ihlali sonucunu da doğurmayacağı, mahkemece bu nedenle şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde sonuca gidilmesinin usul ve yasaya uygun bulunmadığı anlaşıldığından şikayetçi alacaklı vekilinin istinaf talebinin esastan kabulüne karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan sebeplerle;
Şikayetçi alacaklı vekilinin istinaf başvurusunun esastan KABULÜNE,
Ankara .İcra Hukuk Mahkemesinin 11/04/2018 tarih ve 2018/266 E.- 2018/359 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,
Şikayetin KABULÜ İLE,
Ankara . İcra Müdürlüğünün …….. E.sayılı dosyasındaki şikayet konusu 27/03/2018 tarihli müdürlük işleminin KALDIRILMASINA,
İlk derece yargılaması açısından;
Alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 8,50 TL karar harcının şikayetçi alacaklıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
Şikayet konusu icra müdürlüğü işleminden kaynaklandığından yargılama giderlerinin şikayetçi alacaklı üzerinde bırakılmasına,
Şikayet konusu icra müdürlüğü işleminden kaynaklandığından şikayetçi alacaklı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
İstinaf yargılaması açısından;
İstinaf başvuru harcı 98,10TL dışında alınan 35,90 TL harcın istek halinde şikayetçi alacaklıya iadesine,
Şikayet konusu icra müdürlüğü işleminden kaynaklandığından yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına,
Dair, İİK.nın 364, 366 ve 7035 Sayılı Kanunun 31.maddesi ile değişik HMK.nın 361/1 maddeleri gereğince 2 hafta içinde temyiz yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 26/12/2019 tarihinde oybirliğiyle ile karar verildi.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.