Kötüniyet Tazminatı Nedir? 2025 Şartları ve Hesaplama

Kötüniyet tazminatı, iş güvencesi kapsamı dışında kalan işçilerin, iş sözleşmesinin kötüniyetle feshedilmesi halinde talep edebileceği tazminattır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenen bu tazminat, iş güvencesinden yararlanamayan işçilerin korunmasını amaçlamaktadır.

Kötüniyet Tazminatı Nedir?

Kötüniyet tazminatı, iş güvencesi kapsamı dışındaki işçilerin, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin işveren tarafından kötüniyetle feshedilmesi halinde hak kazandıkları, bildirim süresinin 3 katı tutarında tazminattır.

Yasal Dayanak: 4857 sayılı İş Kanunu madde 17/6

Kötüniyet Tazminatına Hak Kazanma Şartları

1. İş Güvencesi Kapsamı Dışında Olmak

Kötüniyet tazminatı, iş güvencesinden yararlanamayan işçiler için geçerlidir.

İş Güvencesi Kapsamı Dışında Kalanlar:

• 30'dan az işçi çalıştıran işyerlerinde çalışanlar
• 6 aydan az kıdemi olanlar
• Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar
• İşletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekilleri

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi

İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışıyor olması gerekir.

3. İşverenin Feshi

İş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmiş olması gerekir.

4. Kötüniyetin Varlığı

Feshin kötüniyetle yapılmış olması gerekir.

Kötüniyet Sayılan Fesih Nedenleri

Kanunda Belirtilen Örnek Durumlar (İş Kanunu m. 17/6):

1. Sendikal nedenlerle fesih
2. İşçinin şikayette bulunması nedeniyle fesih
3. Irkı, dini, cinsiyeti nedeniyle fesih

Yargıtay Kararlarında Kabul Edilen Durumlar:

1. Hamilelik nedeniyle fesih
2. Evlilik nedeniyle fesih
3. İhbar öneli içinde dışarıdan işçi alınması
4. Tanıklık yapan işçinin iş akdinin feshi
5. Dava açan işçinin iş akdinin feshi
6. Yasal hakların kullanılması nedeniyle fesih
7. Kişisel husumet nedeniyle fesih

Kötüniyet Tazminatı Hesaplama

Hesaplama Formülü:

Kötüniyet Tazminatı = Bildirim Süresi x 3 x Giydirilmiş Brüt Ücret

İhbar (Bildirim) Süreleri:

0 - 6 ay kıdem için, bildirim süresi 2 haftadır.

6 ay - 1,5 yıl kıdem için, bildirim süresi 4 haftadır.

1,5 yıl - 3 yıl kıdem için, bildirim süresi 6 haftadır.

3 yıl ve üzeri kıdem için, bildirim süresi 8 haftadır.

Örnek Hesaplama:

Veriler:

• Çalışma süresi: 4 yıl
• Aylık brüt ücret: 40.000 TL
• Yemek yardımı: 3.000 TL
• Yol yardımı: 2.000 TL

Hesaplama:

1. Giydirilmiş brüt ücret: 40.000 + 3.000 + 2.000 = 45.000 TL
2. Bildirim süresi: 8 hafta (3 yıl üzeri)
3. Haftalık ücret: 45.000 / 4 = 11.250 TL
4. Kötüniyet tazminatı: 8 x 3 x 11.250 = 270.000 TL

Kötüniyet Tazminatından Kesintiler

Gelir Vergisi:

Kötüniyet tazminatı gelir vergisine tabidir.

Damga Vergisi:

Binde 7,59 oranında damga vergisi kesilir.

SGK Primi:

Kötüniyet tazminatından SGK primi kesilmez.

Kötüniyet Tazminatı ve Diğer Tazminatlar

Birlikte Talep Edilebilecek Tazminatlar:

• Kıdem tazminatı
• İhbar tazminatı
• Fazla mesai ücreti
• Yıllık izin ücreti
• Ayrımcılık tazminatı

Birlikte Talep Edilemeyecek Tazminatlar:

• İşe başlatmama tazminatı (iş güvencesi kapsamındakiler için)

Kötüniyet Tazminatı ve İş Güvencesi Farkı

Kötüniyet tazminatının kapsamı iş güvencesi dışındakilerdir. Kötü niyet tazminatının miktarı ihbar süresinin 3 katı tazminat ödenmesi iken, iş güvencesinde işçiye 4-8 aylık ücret + boşte geçen süre ödenir. Kötüniyet tazminatı davası sonucunda işçiye kötüniyet tazminatı ödenirken, işe iade davasında boşta geçen süre ücretinin yanında işe iade veya tazminat ödenmesine hükmedilir. Hem kötüniyet tazminatı için iş güvencesi için açılacak davalarda arabuluculuk başvurusu zorunludur.

Kötüniyet Tazminatı Davası

Zorunlu Arabuluculuk

Kötüniyet tazminatı davası öncesi arabuluculuğa başvurmak zorunludur.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Görevli Mahkeme: İş Mahkemesi

Yetkili Mahkeme:

• Davalının yerleşim yeri
• İşin yapıldığı yer

İspat Yükümlülüğü

Kural: Kötüniyeti işçi ispat etmelidir.

İstisna: Sendikal nedenlerle fesihte ispat yükü işverene geçer.

Zamanaşımı

Kötüniyet tazminatında zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Yargıtay Kararları Işığında Önemli Hususlar

• Yargıtay, kötüniyetin somut delillerle ispatlanmasını aramaktadır. Varsayım ve tahminlere dayanılamaz.
• Yargıtay, öncelikle işçinin iş güvencesi kapsamında olup olmadığını denetlemektedir.
• Sendikal nedenlerle fesihte, işçi sendika üyesi olduğunu ispatlamalı, işveren feshin sendikal nedenle olmadığını ispatlamalıdır.

Sendikal Tazminat

İşçinin sendika üyeliği veya sendikal faaliyetleri nedeniyle feshi halinde, 1 yıllık ücretten az olmamak üzere sendikal tazminat talep edilebilir.

Yasal Dayanak: 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu madde 25

Sendikal Tazminat ve Kötüniyet Tazminatı:

Bu iki tazminat birlikte talep edilemez. Sendikal tazminat daha yüksek olduğundan tercih edilir.

Sık Sorulan Sorular

Kötüniyet tazminatı kimler alabilir?

İş güvencesi kapsamı dışındaki işçiler (30'dan az işçili işyeri, 6 aydan az kıdem).

Kötüniyet tazminatı ne kadar?

Bildirim süresinin 3 katı tutarındadır.

Kötüniyet tazminatı ile kıdem tazminatı birlikte alınabilir mi?

Evet, birlikte talep edilebilir.

Kötüniyeti kim ispat eder?

Kural olarak işçi ispat eder. Sendikal fesihte ispat yükü işverene geçer.

İş güvencesi kapsamındakiler kötüniyet tazminatı alabilir mi?

Hayır, iş güvencesi kapsamındakiler işe iade davası açmalıdır.

İlgili Yasal Düzenlemeler

• 4857 sayılı İş Kanunu madde 17
• 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu madde 25
• 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu

Hukuki Destek

Kötüniyet tazminatı davalarında iş hukuku alanında uzman bir avukattan destek almanızı öneririz.

İlgili Makaleler:

• Kıdem Tazminatı Hesaplama 2025
• İhbar Tazminatı Hesaplama 2025
• İşe İade Davası Nedir?
• Arabuluculuk Nedir?

Yasal Uyarı: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz.

Son Güncelleme: 2025