Nafaka Hesaplama 2025 | Nafaka Türleri ve Hesaplama Rehberi

Nafaka, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenen ve aile hukukunun en önemli kurumlarından biridir. Boşanma davalarında, nafaka miktarının belirlenmesi taraflar arasında en çok tartışılan konuların başında gelmektedir. Bu rehberde nafaka türlerini, hesaplama kriterlerini ve 2025 yılı güncel uygulamalarını detaylı olarak inceleyeceğiz.

Nafaka Nedir?

Nafaka, bir kişinin geçimini sağlamak üzere mahkeme kararıyla belirlenen ve düzenli olarak ödenmesi gereken parasal yardımdır. Türk hukukunda farklı nafaka türleri bulunmakta olup, her birinin amacı ve şartları farklılık göstermektedir.

Yasal Dayanak: 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu madde 169, 175, 176, 182, 328-331

Nafaka Türleri

1. Tedbir Nafakası (TMK m. 169)

Boşanma veya ayrılık davası süresince, davacı veya davalı lehine hükmedilen geçici nafakadır.

Özellikleri:

• Dava süresince geçerlidir.
• Hem eş hem çocuklar için istenebilir.
• Kusur aranmaz.
• İhtiyaç ve gelir durumuna göre belirlenir.

2. Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175)

Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eşe, diğer eşten talep edilebilen nafakadır.

Şartları:

• Boşanma yüzünden yoksulluğa düşme
• Nafaka talep eden eşin daha az kusurlu veya kusursuz olması
• Nafaka yükümlüsünün ödeme gücünün bulunması

Özellikleri:

• Süresiz olarak hükmedilebilir
• Yeniden evlenme halinde sona erer.
• Şartları mevcutsa her zaman artırım veya azaltım davası açılabilir.

3. İştirak Nafakası (TMK m. 182)

Velayeti kendisine bırakılmayan eşin, müşterek çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılmak üzere ödediği nafakadır.

Şartları:

• Velayetin diğer eşe verilmesi gerekir.
• Çocuğun 18 yaşından küçük olmalıdır.
• Eğitim devam ediyorsa 18 yaşını doldurması ile kesilmez, eğitim süresi boyunca devam edilir.

Özellikleri:

• Çocuğun ihtiyaçlarına göre belirlenir.
• Her iki tarafın mali durumu değerlendirilir.
• Çocuk ergin olunca sona erer.( yukarıda açıklanan eğitim istisnası hariç)

4. Yardım Nafakası (TMK m. 328-331)

Boşanma dışında, yardıma muhtaç hısımlara ödenen nafakadır.

Kimler talep edebilir:

• Üstsoy (anne, baba, büyükanne, büyükbaba)
• Altsoy (çocuk, torun)
• Kardeşler

Nafaka Hesaplama Kriterleri

Mahkemelerin Değerlendirdiği Faktörler:

1. Tarafların Mali Durumu:

• Gelir düzeyi (maaş, kira, faiz vb.)
• Mal varlığı (taşınmaz, araç, banka hesabı)
• Borç durumu
• Diğer nafaka yükümlülükleri

2. Tarafların Sosyal Durumu:

• Yaş
• Sağlık durumu
• Eğitim ve meslek
• Çalışma imkanı
• Sosyal çevre ve yaşam standardı

3. Çocukların Durumu (İştirak Nafakasında):

• Çocuğun yaşı
• Eğitim durumu ve giderleri
• Sağlık durumu
• Özel ihtiyaçlar

Nafaka Belirleme İlkeleri:

1. Ölçülülük İlkesi: Nafaka, tarafların sosyal ve ekonomik durumuna uygun olmalıdır
2. Hakkaniyet İlkesi: Her iki tarafın da yaşam standardı korunmalıdır
3. Değişen Koşullar: Ekonomik değişiklikler nafakaya yansıtılabilir

2025 Yılı Nafaka Uygulamaları

Yargıtay Uygulaması:

Yargıtay, nafaka belirlerken aşağıdaki kriterleri özellikle vurgulamaktadır:

1. Gelir araştırması: Tarafların gerçek gelirinin tespiti
2. Emsal nafakalar: Benzer durumdaki davalarda verilen nafaka miktarları
3. Enflasyon etkisi: Alım gücündeki değişim
4. Asgari ücret referansı: Temel ihtiyaçların karşılanması

Nafaka Artış Oranı:

Nafaka artışları genellikle:

• ÜFE/TÜFE oranında
• Asgari ücret artış oranında
• Mahkemenin takdirine göre belirlenir

Örnek Nafaka Hesaplamaları

Örnek 1: Yoksulluk Nafakası

Durum:

• Kadın: Ev hanımı, geliri yok
• Erkek: Aylık net gelir 40.000 TL
• Evlilik süresi: 15 yıl
• Çocuk yok

Değerlendirme:

• Kadın çalışmamış, mesleği yok
• Uzun evlilik süresi
• Erkeğin gelir düzeyi yüksek

Tahmini Yoksulluk Nafakası: 8.000 - 12.000 TL arasında olabileceği değerlendirilebilir.

Örnek 2: İştirak Nafakası

Durum:

• Anne: Aylık net gelir 25.000 TL, velayet annede
• Baba: Aylık net gelir 50.000 TL
• Çocuk: 10 yaşında, özel okulda

Değerlendirme:

• Çocuğun eğitim giderleri yüksek
• Babanın geliri annenin iki katı
• Çocuğun yaşam standardının korunması

Tahmini İştirak Nafakası: 12.000 - 18.000 TL arası olabileceği değerlendirilebilir.

Not: Bu örnekler tamamen tahmini olup, her dava kendi koşullarına göre değerlendirilir.

Nafaka Davası Süreci

1. Dava Açılması

• Aile Mahkemesi'nde dava açılır
• Boşanma davası ile birlikte veya ayrı olarak talep edilebilir

2. Delillerin Sunulması

• Gelir belgeleri
• Banka hesap dökümleri
• Vergi kayıtları
• SGK dökümleri
• Tanık beyanları

3. Bilirkişi İncelemesi

Gerektiğinde bilirkişi atanabilir.

4. Karar

Mahkeme, tüm delilleri değerlendirerek nafaka miktarını belirler.

Nafaka Artırım ve Azaltım Davası

Artırım Davası Şartları:

• Nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının artması
• Nafaka borçlusunun gelirinin artması
• Enflasyon nedeniyle alım gücünün düşmesi

Azaltım Davası Şartları:

• Nafaka borçlusunun gelirinin azalması
• Nafaka alacaklısının gelir elde etmeye başlaması

Zamanaşımı:

Nafaka artırım/azaltım davası her zaman açılabilir, zamanaşımı yoktur.

Nafaka Ödenmezse Ne Yapılır?

1. İcra Takibi

Nafaka alacağı için doğrudan icra takibi başlatılabilir.

2. Nafaka Hapsinin Şartları (İİK m. 344):

Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.

3. Birikmiş Nafaka Alacakları

Son 10 yıllık nafaka alacakları talep edilebilir.

Nafakanın Sona Ermesi

Yoksulluk Nafakasının Sona Erme Halleri:

1. Nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi
2. Nafaka alacaklısının evlenme olmaksızın fiilen evli gibi yaşama halinin bulunması
3. Nafaka alacaklısının yoksulluk halinin ortadan kalkması
4. Taraflardan birinin ölümü

İştirak Nafakasının Sona Erme Halleri:

1. Çocuğun ergin olması (18 yaş)
2. Eğitim devam ediyorsa eğitimin bitmesi
3. Çocuğun evlenmesi
4. Çocuğun ölümü

Sık Sorulan Sorular

Nafaka ne kadar süre ödenir?

Yoksulluk nafakası süresiz olabilir. İştirak nafakası çocuk ergin olana veya eğitim hayatı sona erene dek ödenir.

Nafaka her yıl artar mı?

Mahkeme kararında artış oranı belirtilmişse otomatik artar. Belirtilmemişse artırım davası açılması gerekir.

Nafaka ödemezse hapis cezası var mı?

Evet, 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir.

İşsiz kalırsam nafaka ödememeli miyim?

Nafaka borcu devam eder. Ancak azaltım davası açabilirsiniz.

Anlaşmalı boşanmada nafaka zorunlu mu?

Zorunlu değildir, taraflar nafakasız boşanabilir.

İlgili Yasal Düzenlemeler

• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu madde 169, 175-176, 182, 328-331
• 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu madde 344
• 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluşu Hakkında Kanun

Hukuki Destek

Nafaka davaları ve hesaplamaları konusunda aile hukuku alanında deneyimli bir avukattan destek almanızı öneririz.

İlgili Makaleler:

• Boşanma Davası Nasıl Açılır?
• Yoksulluk Nafakası Şartları
• İştirak Nafakası Nedir?
• Nafaka Artırım Davası

Yasal Uyarı: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz.

Son Güncelleme: 2025