İş Kazası Tazminatı 2025 - Haklar ve Dava Süreci

İş kazası, işçinin işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen ve işçinin bedensel veya ruhsal zarara uğramasına neden olan olaydır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında düzenlenen iş kazası tazminatı, işçilerin en önemli haklarından biridir.

İş Kazası Nedir?

5510 sayılı Kanun'un 13. maddesine göre iş kazası:

• İşçinin işyerinde bulunduğu sırada,
• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle,
• Görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle,
• İşverence sağlanan bir taşıtla işe gidiş geliş sırasında

meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olaydır.

Yasal Dayanak:

• 5510 sayılı SSGSS Kanunu madde 13
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu

İş Kazası Bildirimi

SGK'ya Bildirim Süresi:

• İşveren: Kazadan sonra 3 iş günü içinde bildirimde bulunmalıdır.
• Sağlık hizmeti sunucusu: Kendisine başvurudan itibaren 10 gün içinde bildirimde bulunmalıdır.

Bildirim Yapılmazsa:

• İdari para cezası ödenir.
• SGK'nın ödediği geçici iş göremezlik ödeneğinin tahsili işverenden yapılır.
• Kusur tespitinde işveren aleyhine değerlendirme yapılır.

Bildirim Şekli:

• e-Bildirge sistemi üzerinden başvuru yapılabilir.
• SGK'ya yazılı başvuru yapılabilir.

İş Kazası Tazminat Türleri

A. SGK'dan Alınan Haklar

1. Geçici İş Göremezlik Ödeneği

Tedavi süresince çalışılamayan her gün için ödenir.

Miktar: Günlük kazancın 2/3'ü (ayakta tedavi), 1/2'si (yatarak tedavi)

2. Sürekli İş Göremezlik Geliri

Kalıcı sakatlık halinde bağlanan gelir.

Şartlar:

• Meslekte kazanma gücünün en az %10 azalması gerekir.
• Maluliyet oranına göre hesaplama yapılır.

3. Ölüm Geliri (Hak Sahiplerine)

İşçinin ölümü halinde bakmakla yükümlü olduğu kişilere bağlanan gelirdir.

B. İşverenden Talep Edilen Tazminatlar

1. Maddi Tazminat

Tedavi Giderleri:

• SGK'nın karşılamadığı tedavi masrafları
• Özel hastane ve ilaç giderleri

Kazanç Kaybı:

• Geçici iş göremezlik döneminde SGK ödeneğini aşan kısım
• Sürekli iş göremezlik halinde gelir kaybı

Sürekli İş Göremezlik Tazminatı:

• Maluliyet oranına göre hesaplanan tazminat
• Aktüeryal hesaplama yöntemi

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı:

• İşçinin ölümü halinde
• Bakmakla yükümlü olunan kişiler için

2. Manevi Tazminat

Kaza nedeniyle yaşanan acı, elem ve ıstırabın karşılığı.

Miktarı Etkileyen Faktörler:

• Zararın ağırlığı
• Kusur oranları
• Tarafların ekonomik durumu
• Olayın meydana geliş şekli

Kusur Değerlendirmesi

İşverenin Kusuru:

• İş güvenliği önlemlerini almama
• Eğitim eksikliği
• Uygun ekipman sağlamama
• Denetim eksikliği

İşçinin Kusuru:

• Güvenlik kurallarına uymama
• Koruyucu ekipman kullanmama
• Dikkatsizlik

Kusursuz Sorumluluk:

İşveren, kusursuz olsa bile tazminat ödemekle yükümlü olabilir (tehlike sorumluluğu).

İş Kazası Tazminatı Hesaplama

Sürekli İş Göremezlik Tazminatı Formülü:

Tazminat = Yıllık Gelir x PMF x Maluliyet Oranı x Kusur Oranı - SGK Gelirinin Peşin Sermaye Değeri

PMF: Progresif Mortalite Farkı (yaşam beklentisi)

Örnek Hesaplama:

Veriler:

• Aylık gelir: 30.000 TL
• Maluliyet oranı: %40
• İşveren kusuru: %70
• Yaş: 35

Hesaplama:

• Yıllık gelir: 30.000 x 12 = 360.000 TL
• PMF katsayısı: (yaşa göre belirlenir)
• Tazminat hesabı aktüerya bilirkişisi tarafından yapılır

İş Kazası Davası Süreci

1. Zorunlu Arabuluculuk

İşçilik alacaklarından farklı olarak iş kazası tazminat davası açmadan önce arabuluculuğa başvurmak zorunlu değildir. Ancak tarafların ödenecek tazminatlar konusunda bir uzlaşısı var ise ihtiyari arabuluculuk ile anlaşma sağlanması mümkündür.

2. Dava Açma

Görevli Mahkeme: İş Mahkemesi görevlidir.

Yetkili Mahkeme: Davalının yerleşim yeri mahkemesi veya işin yapıldığı yer mahkemesi veya kazanın meydana geldiği yer mahkemesi yetkilidir.

3. Yargılama Süreci

1. Kusur bilirkişi raporu: Kusur oranlarının belirlenmesi sağlanır.
2. Maluliyet raporu: Sakatlık oranının tespiti sağlanır.
3. Aktüerya raporu: Tazminat hesabı yapılır.

İş Kazasında Zamanaşımı

Tazminat Davası:

• Genel kural: 2 yıl (zarar ve failin öğrenilmesinden itibaren)
• En uzun süre: 10 yıl (kaza tarihinden itibaren)

Ceza Zamanaşımı İstisnası:

Kaza bir suç teşkil ediyorsa (taksirle yaralama, ölüme sebebiyet), ceza zamanaşımı süresi uygulanır.

İşverenin Yükümlülükleri

6331 sayılı İSG Kanunu kapsamında işveren:

1. Risk değerlendirmesi yapmak
2. Eğitim vermek
3. Koruyucu ekipman sağlamak
4. Sağlık gözetimi yaptırmak
5. İş kazasını bildirmek
6. Kaza sonrası inceleme yapmak

SGK Rücu Davası

SGK, ödediği tutarları kusurlu işverene rücu edebilir.

Rücu Şartları:

1. İş kazasının meydana gelmesi
1. SGK'nın ödeme yapması
1. İşverenin kusurunun bulunması

Rücu Oranı:

Kusur oranına göre değişir. İşverenin kusuru oranında rücu edilir.

Yargıtay Kararları Işığında Önemli Hususlar

İşverenin Kusuru:

Yargıtay, iş güvenliği önlemlerinin alınmamasını ağır kusur olarak değerlendirmektedir.

Müterafik Kusur:

İşçinin kusuru varsa tazminattan indirim yapılır ancak işveren sorumluluğu tamamen kalkmaz.

Sigortalı Olmayan İşçi:

Sigortasız çalıştırma, işverenin kusurunu artırır.

Sık Sorulan Sorular

İş kazası sonucu ne kadar tazminat alınır?

Maluliyet oranı, kusur durumu ve gelire göre değişir. Aktüerya hesabı gerektirir.

İş kazası davası ne kadar sürer?

Ortalama 1-2 yıl sürmektedir.

SGK'dan ne haklar alınır?

Geçici iş göremezlik ödeneği, sürekli iş göremezlik geliri, ölüm geliri.

İşveren sigortasızsa ne olur?

SGK hakları yine verilir, işverene rücu edilir. Ayrıca cezai yaptırım uygulanır.

Manevi tazminat ne kadar?

Olayın ağırlığı, kusur ve tarafların durumuna göre mahkeme takdir eder.

İlgili Yasal Düzenlemeler

• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu
• 4857 sayılı İş Kanunu

Hukuki Destek

İş kazası tazminat davaları teknik ve karmaşık hesaplamalar gerektirmektedir. İş hukuku alanında uzman bir avukattan destek almanızı öneririz.

İlgili Makaleler:

• Kıdem Tazminatı Hesaplama 2025
• İşe İade Davası Nedir?
• Trafik Kazası Tazminat Davası

Yasal Uyarı: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz.

Son Güncelleme: 2025