Mirastan Mal Kaçırma Davası 2025 - Muris Muvazaası

Mirastan mal kaçırma, halk arasında sıkça kullanılan bir ifade olup, hukuki karşılığı muris muvazaasıdır. Miras bırakanın, mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla gerçekte bağışladığı malı satış gibi göstermesidir. Bu rehberde muris muvazaası davasının şartlarını, sürecini ve 2025 yılı Yargıtay uygulamalarını inceleyeceğiz.

Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Nedir?

Muris muvazaası, miras bırakanın (muris), gerçek iradesine uygun olmayan bir işlem yaparak, mirasçılarını miras haklarından yoksun bırakma amacı taşıyan görünürdeki işlemidir.

En Yaygın Örnek:

Miras bırakan, bir mirasçısına veya üçüncü kişiye malını bağışlamak isterken, tapuda satış olarak gösterir. Böylece diğer mirasçıların saklı pay ve miras haklarını engellemek ister.

Yasal Dayanak:

• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 19 (Muvazaa)
• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu madde 706 (Tapu sicili)
• 01.04.1974 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararı

01.04.1974 Tarihli İçtihadı Birleştirme Kararı

Bu karar, muris muvazaası davalarının temelini oluşturmaktadır.

Kararın Özeti:

"Bir kimsenin mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak amacıyla taşınmazını karşılıksız veya düşük bedelle devrettiği, tapu sicilinde satış olarak gösteren işlemin muvazaalı olduğu, miras bırakanın ölümünden sonra saklı pay sahibi olsun olmasın tüm mirasçıların dava açabileceği..."

Muris Muvazaası Davasının Şartları

1. Miras Bırakanın Ölmüş Olması

Muris muvazaası davası, miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir. Sağlığında dava açılamaz.

2. Mirasçılık Sıfatı

Davacının yasal veya atanmış mirasçı olması gerekir. Saklı paylı mirasçılardan olması zorunlu değildir.

3. Muvazaalı İşlem

Görünürdeki işlem (satış) ile gizli işlem (bağış) arasında uyumsuzluk bulunmalıdır.

4. Mirasçıları Zarara Uğratma Amacı

Miras bırakanın, mirasçılarını miras haklarından yoksun bırakma kastı bulunmalıdır.

Muvazaanın İspat Edilmesi

Davacının İspat Yükümlülüğü

Davacı mirasçı, muvazaanın varlığını her türlü delille ispat edebilir.

İspat Araçları:

1. Objektif Kriterler:

• Bedel dengesizliği: Satış bedeli ile gerçek değer arasında açık fark bulunması halidir.
• Miras bırakanın mali durumu: Satış bedelini almaya ihtiyacı olup olmadığı hususu önemlidir.
• Taşınmazın önemi: Tek konut, önemli arazi vb. olması muvazaa iddiasının ispatında önemlidir.
• Devir zamanlaması: Ölüme yakın zamanda yapılan devirler muvazaa şüphesi doğurur.

2. Subjektif Kriterler:

• Aile içi ilişkiler: Diğer mirasçılarla geçimsizlik bulunması halinde, murisin diğer mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla hareket edebileceğini düşündürür.
• Devralanla yakınlık: Özellikle bir mirasçıya yapılan devirler bu kapsamda değerlendirilir.

3. Tanık Beyanları:

Miras bırakanın mal kaçırma amacını açıklayan beyanları tanıklarla ispatlanabilir.

Davalının Savunması:

Davalı, gerçek bir satış işlemi yapıldığını ispatlamaya çalışır:

• Bedelin ödendiğine dair banka kayıtları önemli bir ispat aracıdır.
• Satış iradesini gösteren belgeler sunulabilir.
• Miras bırakanın satış amacını gösterir deliller değerlendirilmelidir.

Muris Muvazaası Davasında Taraflar

Davacılar:

• Tüm mirasçılar (saklı paylı olsun olmasın) birlikte dava açabilir.
• Her mirasçı kendi miras payı oranında dava açabilir.
• Birden fazla mirasçı birlikte dava açabilir.

Davalılar:

• Muvazaalı işlemle taşınmazı devralan kişiye,
• Sonradan devralan üçüncü kişilere (kötüniyetli ise) dava açılır.

Dava Süreci

Görevli ve Yetkili Mahkeme:

Görevli Mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.

Yetkili Mahkeme: Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.

Dava Türü:

Aıçacak dava tapu iptali ve tescil davası niteliğindedir.

Zamanaşımı:

Muris muvazaası davasında zamanaşımı yoktur. Her zaman açılabilir.

Davanın Sonuçları

Davanın Kabulü Halinde:

• Tapu kaydı iptal edilir.
• Taşınmaz terekeye iade edilir.
• Mirasçılar paylarına göre hak sahibi olur.

Üçüncü Kişilere Devir:

Taşınmaz üçüncü kişiye devredilmişse:

• Kötüniyetli üçüncü kişi: Dava ona karşı açılabilir.
• İyiniyetli üçüncü kişi: Tapu iptali istenemez, tazminat davası açılabilir.

Yargıtay Kararları Işığında Önemli Hususlar

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi Kriterleri:

1. Bedel dengesizliği: Satış bedeli ile gerçek değer arasındaki fark önemli bir göstergedir.
2. Miras bırakanın ekonomik durumu: Para ihtiyacı olup olmadığı araştırılır.
3. Devrin zamanlaması: Ölüme yakın devirler dikkatle incelenir.
4. Aile içi ilişkiler: Mirasçılarla geçimsizlik, husumet araştırılır.

Bedel Dengesizliği:

Yargıtay, satış bedelinin rayiç bedelin %50'sinin altında olmasını önemli bir muvazaa karinesi olarak kabul etmektedir.

Hayatın Olağan Akışı:

Miras bırakanın, özellikle tek konutunu veya tüm malvarlığını bir kişiye devretmesi, hayatın olağan akışına aykırı değerlendirilir.

Sık Sorulan Sorular

Muris muvazaası davası ne zaman açılır?

Miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir. Zamanaşımı yoktur.

Sadece saklı paylı mirasçılar mı dava açabilir?

Hayır, tüm mirasçılar dava açabilir.

Miras bırakanın satışı gerçekse dava kazanılır mı?

Gerçek bir satış ispat edilirse dava reddedilir.

Muvazaa nasıl ispat edilir?

Bedel dengesizliği, tanık beyanları, miras bırakanın mali durumu gibi delillerle.

Taşınmaz üçüncü kişiye satılmışsa ne olur?

Kötüniyetli ise tapu iptali, iyiniyetli ise tazminat davası açılabilir.

İlgili Yasal Düzenlemeler

• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 19
• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
• 01.04.1974 tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
• 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu

Hukuki Destek

Muris muvazaası davaları karmaşık ispat süreçleri gerektirmektedir. Miras hukuku alanında uzman bir avukattan destek almanızı öneririz.

İlgili Makaleler:

• Miras Hukuku Rehberi 2025
• Reddi Miras Dava Dilekçesi
• Mirasçılık Belgesi Dilekçesi
• Mirasçılık Belgesinin İptali Dava Dilekçesi

Yasal Uyarı: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz.

Son Güncelleme: 2025