2025 itirazın iptali davası nedir? Dava şartları, süre, icra inkar tazminatı ve menfi tespit davası farkı.

İtirazın İptali Davası 2025 - Şartları ve Süreci

4 dakika okuma

İtirazın iptali davası, borçlunun ödeme emrine itirazı üzerine duran icra takibinin devamını sağlamak için alacaklının açtığı davadır. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesinde düzenlenen bu dava, icra hukukunun en önemli davalarından biridir.

İtirazın İptali Davası Nedir?

İtirazın iptali davası, ilamsız icra takibinde borçlunun ödeme emrine yaptığı itirazın haksız olduğunun tespiti ve takibin devamı için açılan davadır. Bu dava sonucunda hem borcun varlığı tespit edilir hem de icra takibi kaldığı yerden devam eder.

Yasal Dayanak: 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu madde 67

İtirazın İptali Davasının Şartları

1. Geçerli Bir İcra Takibi

Alacaklı tarafından usulüne uygun başlatılmış bir ilamsız icra takibi bulunmalıdır.

2. Borçlunun İtirazı

Borçlu, ödeme emrine süresi içinde (7 gün) itiraz etmiş olmalıdır.

3. İtiraz ile Takibin Durması

Borçlunun itirazı ile icra takibi durmuş olmalıdır.

4. Süresinde Dava Açılması

Alacaklı, itirazın kendisine tebliğinden itibaren 1 yıl içinde dava açmalıdır.

İtirazın İptali ve İtirazın Kaldırılması Farkı

  • İtirazın iptali davası genel mahkemelerde (Asliye Hukuk/Ticaret) görülürken, itirazın kaldırılması davası icra mahkemelerinde görülür.
  • İtirazın iptali davasında süre 1 yıl iken, itirazın kaldırılması davası 6 ay içinde açılmalıdır.
  • İtirazın iptali davası genel ispat kurallarına tabi iken, itirazın kaldırılması davasında belgeye dayalı ispat aranır.
  • Hem itirazın iptali hem itirazın kaldırılması davasında icra inkar tazminatına hükmedilebilir.

Dava Süreci

1. Dava Açılması

Görevli Mahkeme:

  • Asliye Hukuk Mahkemesi (genel yetkili mahkemedir)
  • Asliye Ticaret Mahkemesi (ticari alacaklar)
  • İş Mahkemesi (işçilik alacakları)

Yetkili Mahkeme:

  • İcra takibinin yapıldığı yer veya davalının yerleşim yeri mahkemesidir.

2. Dilekçe Aşaması

Davacı (alacaklı) dava dilekçesi ile:

  • Alacağını ispat edecek delilleri sunar.
  • İcra inkar tazminatı talep edebilir.

Davalı (borçlu):

  • Borcun bulunmadığını savunur.
  • Varsa borcun hiç doğmadığına veya örneğin varsa bile dava konusu borcun ödendiğine ilişkin belgelerini sunar. Borçlu zamanaşımı itirazını ve diğer defilerini bu aşamada ileri sürmelidir.

3. Karar

Mahkeme ya davanın reddine ya da davanın kabulüne karar verecektir. Kabul kararı verilmesi alinde kabul hükmünün yanı sıra itirazın iptaline, icra takibinin devamına, talep edildiyse ve şartları da mevcutsa icra inkar tazminatı ödenmesine karar verebilir. Davanın reddi kararı verilmesi halinde alacaklının kötüniyetli olduğuna kanaat getirilmişse alacaklı aleyhine kötüniyet tazminatına da hükmedilebilir.

İcra İnkar Tazminatı

Tanım:

Alacaklı lehine karar verilirse, borçlu aleyhine hükmedilen tazminattır.

Miktar:

Hüküm altına alınan alacağın %20'sinden az olmamak üzere tazminat.

Şartları:

  1. Davanın kabulü
  2. Likit (belirli) alacak
  3. Borçlunun haksız itirazı

İstisnalar:

  • Likit olmayan alacaklar
  • Zamanaşımı def'i ileri sürülmesi
  • Takas def'i ileri sürülmesi

Kötüniyet Tazminatı

Tanım:

Dava reddedilirse ve alacaklının takibi kötüniyetli ise, borçlu lehine hükmedilen tazminattır.

Miktar:

Alacak miktarının %20'sinden az olmamak üzere tazminata hükmedilir.

Şartları:

  1. Davanın reddi
  2. Alacaklının kötüniyetli olması
  3. Borçlunun talebi

Davanın Sonuçları

Davanın Kabulü Halinde:

  1. İtirazın iptali: Borçlunun itirazı geçersiz sayılır.
  2. Takibin devamı: İcra takibi kaldığı yerden devam eder.
  3. İcra inkar tazminatı: Borçlu aleyhine hükmedilir.
  4. Yargılama giderleri: Borçlu öder.

Davanın Reddi Halinde:

  1. Takibin iptali: İcra takibi iptal edilir.
  2. Kötüniyet tazminatı: Talep edilmişse hükmedilir.
  3. Yargılama giderleri: Alacaklı üzerinde bırakılı.

İtirazın İptali Davasında Zamanaşımı

Dava Açma Süresi:

İtirazın tebliğinden itibaren 1 yıl içinde davanın ikame edilmesi gerekir. Bu süre hak düşürücüdür.

Yargıtay Kararları Işığında Önemli Hususlar

  • Yargıtay, alacağın varlığı ve miktarının belirlenebilir olmasını "likit alacak" olarak tanımlamaktadır.
  • Yargıtay, icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için alacağın likit olmasını ve borçlunun haksız itiraz etmesini aramaktadır.
  • Belirsiz alacak davası olarak açılan itirazın iptalinde, icra inkar tazminatı hükmedilmeyebilir.

Menfi Tespit Davası ile İlişkisi

Menfi Tespit Davası:

Borçlunun, borçlu olmadığının tespiti için açtığı davadır.

Birlikte Görülme:

Menfi tespit davası ile itirazın iptali davası birleştirilebilir.

Sonuç İlişkisi:

  • Menfi tespit davası kabul edilirse → İtirazın iptali davası reddedilir
  • İtirazın iptali davası kabul edilirse → Menfi tespit davası reddedilir

Sık Sorulan Sorular

İtirazın iptali davası ne kadar sürer?

Genellikle 6 ay - 1,5 yıl arasında sürmektedir.

İcra inkar tazminatı oranı nedir?

Alacağın en az %20'si oranındadır.

1 yıl geçerse dava açılabilir mi?

Hayır, 1 yıl geçtikten sonra itirazın iptali davası açılamaz.

İtirazın iptali davası zorunlu mu?

Hayır, alacaklı isterse yeni bir dava (alacak davası) da açabilir.

Temyiz yolu açık mı?

Evet, miktar sınırı aşılıyorsa temyiz yolu açıktır.

İlgili Yasal Düzenlemeler

Hukuki Destek

İtirazın iptali davası teknik bir süreç gerektirmektedir. İcra hukuku alanında uzman bir avukattan destek almanızı öneririz.

İlgili Makaleler:


Yasal Uyarı: Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz.

Son Güncelleme: 2025