Mühür bozma suçu Türk Ceza Kanunu‘nun 203. maddeside, kamu güvenine karşı suçlar arasında düzenlenmiştir. Mühür bozma cezası ile korunan hukuki değer mührü koyan devlet kurumunun korunmasıdır. Bu makalemizde mühür bozma suçunu Yargıtay kararları ile inceleyeceğiz.
Mühür Bozma Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 203. maddesine göre;
Kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Düzenlemeye göre mührün kırılması, bozulması vb durumlarda mühür bozma suçu oluşur. Suç mührü bozmak, mührü sökmek, mührü kırmak gibi seçimlik hareketlerle işlenebileceği gibi mührü tutan telin kopartılması halinde de suç oluşur. Yine mühür bozma suçu sanığın mührü bozmadan konuluş amacına aykırı olarak müdahale etmesi halinde de oluşacaktır. Suç mührün bozulduğu anda tamamlanır. Mühür bozma suçu savcılık tarafından re’sen soruşturulur.
Mühür bozma cezası ise altı aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Mühür bozma suçunun faili herkes olabilir. Uygulamada mührün kim tarafından söküldüğünün tespiti zor olmakltadır. Diğer yandan suçun failinin kamu görevlisi olması halinde Türk Ceza Kanunu’nun 266. maddesine göre; mühür bozma cezası artırılır. Düzenlemeye göre; “Görevi gereği olarak elinde bulundurduğu araç ve gereçleri bir suçun işlenmesi sırasında kullanan kamu görevlisi hakkında, ilgili suçun tanımında kamu görevlisi sıfatı esasen göz önünde bulundurulmamış ise, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.”
Mühür Bozma Suçunun Unsurları
Mühür bozma suçunun unsurlarına değinmenin de suçun oluşumunun değerlendirilmesinde faydalı olacağı kanaatindeyiz.
- TCK’nun 203. maddesinde bahsi geçen mühür, kamu kurum ve kuruluşlarını temsil eden onaylayıcı ve belgeleyici mühürdür. Kanunun 202. maddesinin konusunu oluşturan mühür, damga vb işaretler bu kapsamda değildir.
- Mühür konmasındaki amaç eşyanın mevcut haliyle korunmasıdır. Bu nedenle eşyaya mühür konmuş olmalıdır. dolayısıyla mühürleme yapıldığına dair tutanak yeterli değildir. Fiilen kanuna uygun biçimde mühürleme yapılmış olmalıdır. Ayrıca mühürleme de kanunun öngördüğü yasal şekil ve şartlara uygun biçimde yapılmalıdır. Yasaya uygun biçimde konulan bir mührün varlığı mühür bozma suçunun ön koşuludur.
- Mühür yetkili makamların emri ile veya kanun gereği olarak konulmuş olmalıdır.
Mühür Bozma Yargıtay Kararı
YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ, Esas Numarası: 2012/20111, Karar Numarası: 2013/16913, Karar Tarihi: 14.11.2013
“…İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaması nedeni ile işyerinin mühürlenmesine rağmen, yapılan kontrolde, sanığın mührü bozarak işyerini çalıştırmaya devam ettiğinin iddia olunması karşısında; suç tarihini mührün bozulduğunun belirlendiği tarih olarak kabulü ile yargılamaya devam edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.”
YARGITAY CEZA GENEL KURULU, Esas Numarası: 2013/11-218, Karar Numarası: 2013/370, Karar Tarihi: 17.09.2013
“…Sanığın, borcu sebebiyle 12 kez mühürlenmesine rağmen her defasında su sayacındaki mührü bozarak su kullanmaya devam ettiği sabit olan olayda, dosya kapsamından katılan kurum görevlilerinin mühürleme işlemi yaparken conta, aparat, kör tıpa, tel, mühür gibi malzemeler kullandığının ve sanığın da mührü bozarken katılan kurum tarafından takılan bu conta, kör tıpa ve diğer malzemeleri sökerek, çıkararak veya kırarak bir şekilde su kullanmaya devam ettiğinin anlaşılması karşısında, katılan kurum tarafından mühürleme işlemleri sırasında kullanılan malzemelerin bedeliyle açma kapama masrafları da dahil olmak üzere toplam 198,24 Liranın, doğrudan suçtan kaynaklanan maddi zarar olduğunun kabulü gerekmektedir. Bununla birlikte sanığın, aşamalarda zararı karşılayacağına dair herhangi bir savunmada bulunmadığı gibi, zararı ödeme yönünde bir irade de ortaya koymadığı, dolayısıyla olayda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının objektif şartlarından birisi olan mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tamamen giderilmesi şartı yerine getirilmemiştir.”
YARGITAY CEZA GENEL KURULU, 273/336, Karar Tarihi: 12.10.1981
“…Mühürlemenin haksız ve usulsüz olduğu kanısı uyanmışsa; yetkili mercilerce vaz olunan mührü kendiliğinden fek etmek yerine, yasal mercilere başvurmak sureti ile, haksızlığın giderilmesine çalışılması gerekirdi. Sanığın, böyle bir kanaatle de olsa, vaz olunan mührü sökerek, kapatılan gazinoda normal faaliyetine devam etmesi, yasa önünde suçluluğu ortadan kaldırmaz.”
YARGITAY 4. CEZA DAİRESİ, Esas Numarası: 2004/12562, Karar Numarası: 2006/14230, Karar Tarihi: 20.09.2006
“…Sanığın elektriğinin borcundan dolayı kesilmesi sırasında yöntemince mühürleme yapılıp yapılmadığının katılan idareden araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, eksik incelemeyle beraat hükmü kurulması..”
Adana ceza avukatı olarak, Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu, TCK ve diğer ilgili kanunlarda düzenlenen suçların soruşturma aşamasından infaz aşamasına kadar tüm işlemlerine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.