Mobbing ile ilgili en çok karşımıza çıkan sorulardan biri de “mobbing nasıl ispatlanır” sorusudur. Mobbing yani bezdiri, “İş yerlerinde, okullarda vb. topluluklar içinde belirli bir kişiyi hedef alıp, çalışmalarını sistemli bir biçimde engelleyip huzursuz olmasına yol açarak yıldırma. dışlama, gözden düşürme” olarak tanımlanmıştır. Açılan mobbing davası ispatı için mağdurun mobbinge uğradığını iddia etmesi yetmez, bu durumu çeşitli delillerle desteklemesi gerekmektedir. Bu makalemizde “mobbing nasıl ispat edilir” sorusuna cevap bulmaya çalışacağız.
Mobbing Nedir?
Mobbingin kanunumuzda tam bir tanımı yapılmamış olup, kavram yargı kararlarıyla şekillenmiştir. Yargıtay’ın bir mobbing kararında “Süreklilik göstermeyen, belli aralıklarla sık sık tekrarlanmayan, ara sıra münferit olarak meydana gelmiş birkaç haksız, kaba, nezaketsiz veya etik dışı davranış mobbing olarak nitelendirilemez.” kararını vermiştir. (Yargıtay 22. HD, 2014/18743 E, 2014/24185 K, 16.09.2014 T sayılı kararı)
Dolayısıyla bir davranışın “Mobbing” olarak nitelendirilmesi için bazı şartlar mevcuttur. Buna göre;
- Mobbingin Kasten veya İhmal Suretiyle Yapılması Gerekir.
- Mobbing Oluşturan Davranışların Sistematik Biçimde Tekrarlanması Gerekir.
- Mağdurun Kişilik Haklarının İhlal Edilmesi Gerekir.
- İş ve Meslekle İlgili Olumsuz Sonuçların Doğması Gerekir.
Konu ile ilgili dava ayrıntılı bilgi için “Mobbing Davası Nedir?” konulu makalemizi okuyabilirsiniz. Bu yazımızda ağırlıklı olarak “Mobbing Nasıl İspatlanır?” konusu ele alınacaktır.
Mobbing Nasıl İspatlanır?
Yargıtay’ın eski tarihli kararlarında mağdur işçinin mobbing iddiası mobbingin varlığı için yeterli görülmez ve mobbing ispat yükümlülüğü işçiye ait görülürken, yeni tarihli kararlarına göre gerçekçi biçimde ortaya konan mobbing iddiası yeterli olup, işveren aksini yani işçiye mobbing uygulanmadığını ispat etmelidir.
Yargıtay mobbingin ispatı hususunda Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2013/693 E, 2013/30811 K ve 27.12.2013 Tarihli kararı önem arz etmektedir. Karara göre;
“… Mobbingin varlığı için kişilik haklarının ağır şekilde ihlaline gerek olmadığı, kişilik haklarına yönelik haksızlığın yeterli olduğu, ayrıca mobbing iddialarında şüpheden uzak kesin deliller aranmayacağı; davacı işçinin, kendisine işyerinde mobbing uygulandığına dair kuşku uyandıracak olguların ileri sürmesinin yeterli olduğu, işyerinde mobbing gerçekleşmediğini ispat külfetinin davalıya düştüğü; tanık beyanları, sağlık raporları, bilirkişi raporu, kamera kayıtları ve diğer tüm deliller değerlendirildiğinde mobbing iddasının yeterli delillerle ispat edildiği gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir…”
Mobbing Davasında Deliller
Her ne kadar işçinin mobbingi ispat etme yükümlülüğü bulunmasa da mobbinge uğradığını delillerle desteklemesi gerekmektedir.
- İşçinin mobbingin uygulanma zamanını mobbing uygulayan kişi veya kişileri, uygulanma şeklini ve sürecini somut biçimde ortaya koyması gerekir.
- Hakaret içeren, küçük düşürücü nitelikteki iş yeri içi yazışmaları, mailler, whatsapp yazışmaları önemli birer delildir.
- Mobbinge maruz kalan işçi, küçük düşürücü davranış ve kötü muamele nedeniyle sağlığı bozulmuş, örneğin psikolojik tedavi görmüş olabilir. Bu doğrultuda mobbing davasında hastane raporu, kullanılan ilaçlar, reçetelerin delil unsuru vardır.
- Mobbing davasında tanık dinlenebilir. Tanık, davanın tarafları dışındaki kişilerin dava konusu olay hakkında bilgilerini mahkemeye aktarmasıdır. Tanığın mağdurun nasıl mobbinge uğradığı, psikolojik baskı ve şiddete maruz kaldığını mahkemeye anlatması mümkündür. Tanık anlatımları, mahkeme hakiminin mağdurun mobbinge maruz kaldığı hususunda kanaatinin oluşmasında önem taşımaktadır.
- Yine işçi mesai saatleri dışında saatlerde aranmış, görevi olmayan bir hususta iş görmesi istenmiş ise de, bu hususta telefon kayıtlarının mahkemeye sunulması mümkündür.
- İşyerinde yapılan psikolojik baskı, sözlü sataşmalar, görev kapsamı dışındaki emirler vb mobbing niteliği olan görüşmeler ses kaydına alınabilir. Başka yolla ispatı mümkün olmayan bir konuşmanın, ses kaydı altına alınması hukuka aykırı olarak addedilemez.
Meydana gelen davranışın Yargıtay ve Danıştay içtihatları nezdinde mobbing kapsamına girip girmediğinin tespitinin yanında mobbing davasında mobbingin ispatı alanında uzman avukatlar mobbing davası avukatı nezdinde yapılması ve açılması muhtemel davanın bir iş avukatı ile takibi önem arz etmektedir.
İşçilere uygulanan mobbinge karşı başvurulabilecek kanun yollarının irdelendiği makalemize buradan ulaşabilirsiniz.
Kamu görevlilerine uygulanan mobbinge karşı (kamuda mobbing) başvurulabilecek kanun yollarının irdelendiği makalemize buradan ulaşabilirsiniz. Kamuda mobbing ve görevi kötüye kullanma suçunun incelendiği makalemizi buradan okuyabilirsiniz.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.
Eryaman 3 nolu asm de dokuz yildir çalışmaktayım. Son altı aydır çok aşırı psikolojik siddete maruz kalmaktayim. İşveren çalışanlardan beş hemsire yi kullanarak sahsimiza inanılmaz saygısızlık dislanma ötekileştirme mesnetsiz suclama isten cikarmayla tehdit taciz ve tahrik yaptığımız işin istismari gibi konularda tarafıma hiç bir vicdanın kabul edemeyecegi davranışları son altı aydır sistemli şekilde uyguluyor.bunlari ispat etmek zor olmasa eminim hiç birini yapamaz.sorun da bu bütün zorbalığı yaptığı halde bir de uste çıkıp benim opsesif olduğumu ortada hiç bir sorun olmadığını sorunu benim cikardigimi iddia ediyor.boyle bir zalimlik yok.kasitli olarak her kötülüğü yapıp benim hasta olduğumu söylemeleri çok zoruma gidiyor.bu vicdansızlık sonucta gerçekten hasta ediyor.caresizlik içinde kıvranıyorum.anlatmasi bile o kadar zor ki burda dile getirmeye çalıştığım buzdaginin görünen kısmı. Birilerine hadi suna kötülük yapalım deyince sevinçle kabul ediyorlarda birine iyilik yapalım deyince kimse ilgilenmiyor.bu mobbinge katılanlar insan olamazlar keşke müdahale edebilen bir otorite olsa.