Bu makalemizde haczedilemeyen mal ve haklar nelerdir sorusuna cevap bulmaya çalışacağız. Haczedilemeyen mallar İİK ‘nun 82. maddesinde düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre tamamı haczedilemeyen mallar şu şekildedir:
Tamamı Haczedilemeyen Mallar ve Haklar
Yukarıda da belirttiğimiz gibi İcra ve İflas Kanununun 82. maddesinde tamamı haczedilemeyen mallar ve hakların neler olduğu sayılmıştır.
İcra ve İflas Kanununun 82. maddesinde tamamı haczedilemeyen mallar ve haklar şu şekildedir:
- Devlet malları haczedilemez.
- Borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya, aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması halinde bunlardan biri haczedilemez. Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetler hariçtir.
- Borçlunun haline münasip evi haczedilemez. Buna meskeniyet iddiası da denir. Düzenlemeye göre, borçlunun sosyal ve ekonomik durumuna, ailesinin ihtiyaçlarına uygun evi haczedilemez.
- Öğrenci bursları haczedilemez.
- Ordu ve zabıta hizmetlerinden malul olanlara bağlanan emekli maaşları ile ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminatları, ikramiyeleri haczedilemez.
- Ekonomik faaliyeti sermayesinden çok bedeni çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gereken eşyaları haczedilemez.
- Bir yardımlaşma sandığı veya derneği tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar haczedilemez.
- 65 yaşını doldurmuş kişilere 2022 s. Kanuna göre bağlanan aylıklar haczedilemez.
- Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak zarar görene veya ailesine verilen paralar haczedilemez.
- Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için arazi, çift hayvanları, nakil vasıtaları ve tarım aletleri haczedilemez. Yine borçlu çiftçi ise gelecek mahsul için gereken tohumluğu haczedilemez.
- Borçlu bir sanat veya meslek sahibi ise, meslek ve sanatı için gerekenler haczedilemez.
- Borçlu ve ailesinin idaresi için gerekli ise, borçlunun seçeceği bir süt veren mandası ve ineği yahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları haczedilemez.
- Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları haczedilemez.
- Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçinmeleri için zorunlu olan bağ, bahçe ve bu sanat için gereken alet ve edevat haczedilemez.
- Borçlu geçimini hayvan yetiştirmek yoluyla sağlıyorsa kendisinin ve ailesinin geçinmeleri için zorunlu olan miktarda hayvan ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları haczedilemez.
İcra İflas Kanunun yanı sıra özel kanunlarla da haczedilemeyen mallar düzenlenmiştir. Örneğin 5502 s. Kanunun 35/3 maddesine göre SGK’ya ait taşınır ve taşınmazlar ile kurumun bankadaki mevduatları dahil hiçbir hak ve alacağı haczedilemez. Yine Bankacılık Kanunu’nun 82. maddesine göre BDDK’nın malları haczedilemez.
Borçlunun Maaş ve Ücretinin Haczi
Borçlunun maaş ve ücretinin ise tamamı değil bir kısmı haczedilemez. Alacaklı icra takibi kesinleştikten sonra borçlunun maaşlı bir işte çalıştığını tespit ederse, bu durumda icra müdürlüğünden borçlunun maaşının haczedilmesini isteyebilir. Bu durumda alacaklı dosyaya bir maaş haczi talebi gönderir. İcra müdürü, borçlunun maaşına haciz konmasına karar verirse bu durumda borçlunun çalıştığı işyerine maaş haczi müzekkeresi gönderir. Ancak borçlunun muvafakatı olmadığı sürece maaşının 1/4’inden fazlası haczedilemez. Ayrıntılı bilgi için buradan ilgili makalemizi inceleyebilirsiniz.
Haczedilemezlik Şikayeti
Bir malın haczedilemez olup olmadığının kararı icra müdürü tarafından verilir. İcra müdürü bir malın haczedilemez olduğuna karar getirirse alacaklı, haczedilebilir olduğuna karar getirirse borçlu, karara karşı İcra İflas Kanunu’nun 16. maddesine göre şikayet yoluna başvurabilir. Haczedilemezlik şikayeti 7 gün içinde yapılmalıdır. Ancak devlet mallarının haczedilemezlik şikayeti, bu durum kamu düzeninden olduğundan süreye tabi değildir. 7 günlük şikayet süresi haczin öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Haczedilemezlik şikayeti hakkında icra mahkemesi tarafından karar verilir.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.