Yetki itirazı konusuna geçmeden önce yetki nedir konusu üzerinde durmakta fayda görüyoruz.

Yetki Nedir?

Yetki kavramı bir davaya hangi yerdeki mahkemenin bakmakla yetkili olduğu ile ilgilidir. Genel yetkili mahkeme, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 6. maddesine göre; davalının yerleşim yerindeki mahkemedir. Dolayısıyla aslında kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde her davanın davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği söylenebilir. Genel yetki kuralı, davalının yerleşim yeri mahkemesinde davanın görülebileceğidir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 8 ve devamı maddelerinde ise özel yetki kuralı sayılmıştır. Bu özel yetki kurallarından bazıları ise kamu düzenine ilişkindir. (örneğin Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir) Kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı nın söz konusu olduğu durumlarda dava kesin yetkili mahkeme dışında (örneğin taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi dışında) bir yerde görülemez.

Kamu düzenine ilişkin olmayan diğer özel yetki kuralları söz konusu olması halinde ise davacı davasını özel yetkili mahkemede veya genel yetki kuralına göre davalının yerleşim yeri mahkemesinde açmakta özgürdür.

Yetki İtirazı Nedir?

Yetki itirazı nı ve özellikle yetki itirazı süresi ni yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda değerlendirmek gerekir.

Yetkinin kamu düzenine ilişkin yani kesin olduğu hallerde ise yetki itirazı bir ilk itiraz değildir, taraflar her zaman yetki itirazında bulunabileceği gibi mahkeme de re’sen davayı görmekte yetkili olup olmadığını inceler. (HMK m.19/1)
Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı yani kesin yetki hallerinin söz konusu olmadığı hallerde yetki itirazı ancak bir ilk itiraz olarak ileri sürülebilir. (HMK m.19/2)

Yetki itirazı süresi kesin yetki kurallarının söz konusu olmadığı davalarda yetki itirazı davanın başında yapılmalıdır. Nitekim bu durumda yetki itirazı bir ilk itiraz niteliğindedir ve ilk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır. (HMK m.117/1) Davalı, yetki itirazı süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazı nda bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir.

Davalı cevap dilekçesinde sadece mahkemenin yetkisine itiraz etmekle yetinmemeli, yetkili olan mahkemeyi de belirtmelidir.

Yetkisizlik Kararı

Davalının yetki itirazı üzerine mahkeme bu hususta bir karar verir. Mahkeme yetki itirazının reddi ne karar verebilir. Bu durumda mahkeme davanın esasına incelemeye başlar. Mahkemenin yetki itirazının reddi kararı ancak esas kararla birlikte kanun yoluna başvurulabilir.

Mahkeme yetki itirazını kabul edebilir ki bu durumda yetkisizlik kararı verir. Ayrıca mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.

Mahkemenin yetkisizlik kararı vermesi üzerine, dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesi gerekir. Yetkisizlik kararı verilmesi üzerine taraflardan biri süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.

Diğer makalelerimize adana avukat buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.