Bu makalemizde tanıma davası yani evlilik dışı çocuğun tanınması davası ile ilgili genel bilgiler vereceğiz. Türk Medeni Kanunu’nun 295 ve devamı maddeleri, babaya evlilik birliği dışında doğan çocuğunun kendisinden olduğunu resmi olarak bildirme hakkı vermektedir. Evlilik dışı çocuğun tanınması, babanın nüfus memuruna veya mahkemeye yazılı başvurusu ya da resmî senette veya vasiyetnamesinde yapacağı beyan ile sağlanabilir.
Bu sırada şunu da açıklamak gerekir ki, evlilik dışı çocuğun tanınması ile babalık davası temel olarak aynı amaca hizmet eder. Amaç çocuk ile babası arasındaki soybağının sağlanmasıdır. Ancak babalık davası soybağının mahkemece belirlenmesi amacıyla ana ve çocuk tarafından açılabilen bir dava türü iken, tanıma babanın kendi rızası ve isteği ile yapacağı bir irade beyanıdır. Babalık davası ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için buradan ilgili makalemizi inceleyebilirsiniz. Babalık davası dilekçe örneği ne ise buradan ulaşabilirsiniz.
Evlilik Dışı Çocuğun Tanınması
Kanun, babanın çocuğunu tanıması için esasa yönelik bazı şartlar aramaktadır.
- Öncelikle tanıyanın çocuğun doğal babası olması gerekir. Babanın küçük veya kısıtlı olması halinde veli veya vasisinin de rızası aranır.
- Diğer önemli şart ise çocuğun başka bir erkekle soybağı ilişkisinin bulunmaması gerekliliğidir. Eğer çocukla başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi kurulmuş ise bu soybağı ilişkisi devam ettiği sürece çocuğun doğal babası tarafından tanınması mümkün değildir. Bu doğrultuda, önce çocuğun mevcut soybağı ilişkisinin dava yoluyla ortadan kaldırılması gerekir. Evlilik dışı çocuğun tanınması ancak mevcut soybağı ilişkisi ortadan kaldırıldıktan sonra mümkündür.
Baba çocuğunu nüfus memuruna veya mahkemeye yazılı başvuru yaparak ya da resmî senette veya vasiyetnamesinde yapacağı beyan ile sağlayabilir. Beyanda bulunulan nüfus memuru, sulh hâkimi, noter veya vasiyetnameyi açan hâkim, tanımayı babanın ve çocuğun kayıtlı bulunduğu nüfus memurluklarına bildirmekle yükümlüdür.
Tanımanın İptali Davası
Kanun babaya evlilik birliği dışında doğan çocuğunu bir beyan veya başvuru ile tanıyabilmesine olanak tanıdığı gibi tanıyan babaya ve tanıma işleminin ilgililerine iş bu tanıma işlemini iptal ettirmek üzere dava açma hakkını da vermiştir. Tanımanın iptali davası olarak bilinen bu dava türünde, baba yanılma, aldatma veya korkutma sebebiyle yapmış olduğunu evlilik dışı çocuğun tanıması nın iptalini isteyebilir. Bu durumda dava anneye ve çocuğa karşı açılır. Ayrıca çocuk ve annenin de tanımanın iptali davası açma hakkı vardır.. Bu durumda da dava tanıyana, tanıyan ölmüşse mirasçılarına karşı açılır. Çocuğun ölümü hâlinde altsoyunun, Cumhuriyet savcısının, Hazine ve diğer ilgililerin de dava açma hakkı vardır.
Tanımanın iptali davası taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde veya davalıların yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Tanımanın iptali davasında görevli mahkeme ise aile mahkemesidir.
Tanımanın İptali Davasında İspat Yükü
Tanımanın iptali davasında ispat yükü davacıdadır. Buna göre davacı tanıyanın baba olmadığını ispat etmekle yükümlüdür. Ancak ana veya çocuk tarafından tanıyanın baba olmadığı iddiasıyla açılan iptal davasında ispat yükü, tanıyanın, gebe kalma döneminde ana ile cinsel ilişkide bulunduğuna ilişkin inandırıcı kanıtları göstermesinden sonra doğar.
Tanımanın İptali Davasında Hak Düşürücü Süre
Evlilik dışı çocuğun tanınması iptali için, tanıyanın dava hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer. İlgililerin dava hakkı, davacının tanımayı ve tanıyanın çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer. Çocuğun dava hakkı, ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşer. Bu süreler geçtiği hâlde gecikmeyi haklı kılan sebep varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir.
Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu, adana boşanma avukatı olarak boşanma, velayet, nafaka, tazminat işlemlerine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.