İdari işlemin iptali davası, idare hukukunda, idari işlemin yetki, sebep, konu ve maksat yönlerinden birisi nedeniyle hukuka aykırı olması nedeniyle açılan davalardır. İptal davası ancak ve ancak idari işlem dolayısıyla menfaati ihlal edilen kişi tarafından açılabilir. İptal davası ile idari işlem ve kararların hukuka uygun olup olmadığının denetimi sağlanmaktadır. Dava sonunda hukuka aykırı olduğu tespit edilen idari işlemin iptali kararı verilmesi ile idari işlem yapıldığı andan itibaren hükümsüz hale gelmektedir.
İptal Davası Nerede Açılır?
İptal davası, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır.
İdari İşlemin İptali Davasında Görevli Mahkeme Neresidir?
İdari işlemin iptal davası görevli mahkeme idare mahkemeleridir. İptal davaları idare mahkemelerinin yanı sıra, Danıştay, vergi mahkemesi, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nde de açılabilir.
İdari davanın görevsiz yargı yerinde açılması halinde; çözümlenmesi Danıştayın, idare ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde, adli yargı yerlerine açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde, bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkemede dava açılabilir. Görevsiz yargı merciine başvurma tarihi, Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine başvurma tarihi olarak kabul edilir.
İdari İşlemin İptali Davasında Yetkili Mahkeme Neresidir?
İdari işlemin iptal davası yetkili mahkeme; yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
İptal Davasını Kim Açabilir?
İdari işlemin iptali davasında davacı menfaati ihlal edilendir. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1-a maddesine göre; İdarî işlemler hakkında iptal davası yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılabilir. Maddeye göre, iptal davasında davacı olabilmek için “hak ihlali” yerine “menfaat ihlali” gerekli ve yeterli görülmüştür. Kısacası iptal davasını açabilmek için davacının dava konusu işlem nedeniyle menfaatinin ihlal edilmiş olması yeterlidir.
Menfaatin ihlal edilmiş olması ise, dava konusu işlemin davacıyı etkilemiş olmasıdır. Danıştay’ın yerleşik içtihatlarına göre iptal davalarında davacının ihlal edilen meşru menfaatinin, kişisel, güncel, meşru nitelikte olması gerekir. Taraf ilişkisinin kurulması için gerekli olan kişisel, meşru ve güncel bir menfaat ilgisinin varlığı, davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı yerlerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddi ve makul, bir ilişkisinin bulunduğunun anlaşılması, dava açma ehliyeti için yeterli sayılmaktadır.
Kamu görevlileri ancak kendilerini ilgilendiren idari işlem ve kararlara karşı iptal davası açabilirler. Kamu görevlilerinin bir başkası hakkında alınmış idari karar veya yapılan idari işlem ile ilgili iptal davası açılabilmesi esasen mümkün değildir. Ancak söz konusu karar veya idari işlem davacının kendi durumumu olumsuz yönde etkiliyor ise bir başkası hakkında yapılan işleme karşı da iptal davası açılabilir.
İptal Davası Kime Karşı Açılır?
İptal davalarında davalı iptali istenen kararı alan, işlemi yapan veya alınan kararı yürüten idareye karşı açılır. İptal davalarında davalı her zaman idaredir. İdari işlemler kamu görevlileri tarafından ihdas ediliyor olsa da, iptal davası kamu görevlisinin şahsına değil, idareye karşı açılır.
İptal Davasında Dava Açma Süresi
İptal davası süresi içinde açılmalıdır, aksi halde iptal davasının süresi içinde açılmaması halinde dava ön şartlar gerçekleşmediğinden esasa girilmeksizin reddedilir. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesine göre; idari işlemlerin iptali davasında dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür. Bu süreler; idari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı, tarihi izleyen günden itibaren başlar.
İptal Davası Dava Dilekçesi
İptal davası görevli ve yetkili mahkemeye verilecek dava dilekçesi ile açılır. Yazılan dilekçenin İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. ve 5. maddesine uygun nitelikte olmalıdır. Aksi halde dava dilekçesi ön şartlar yönünden reddedilir ve dilekçe ret kararı verilir. Dilekçe red kararı üzerine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde dava dilekçesinde bulunan eksiklikler düzeltilerek yeniden yargı yerine başvurulabilir.
İdari yargıda davanın usulüne uygun biçimde yürütülmesinde bir adana idare hukuku avukatı ndan destek ve hukuki yardım alınması en önemli tavsiyemizdir.
Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.