Bu makalemizde emsal bir yargı kararı doğrultusunda intihal iddiasının ispatı ile ilgili bilgi vermeye çalışacağız. “İntihal Suçu Nedir?” başlıklı makalemizde ayrıntılarıyla izah ettiğimiz üzere 2547 sayılı Kanun’un 53/5 maddesine göre intihal suçu nun karşılığı verilecek ceza kişinin akademik bir kadroya bir daha atanmamak üzere üniversite öğretim mesleğinden çıkarılmasıdır. Dolayısıyla intihal suçu Kanun’da idari anlamda oldukça ağır bir yaptırıma bağlanmıştır. Bu doğrultuda intihal iddiasının ispatı da karşılığı olan cezanın ağır yaptırımları göz önünde bulundurulduğunda önem arz etmektedir.

İntihal İddiasının İspatı

Bu kapsamda intihal iddiası eser sahibi olduğunu iddia eden üçüncü kişilerin şikayeti ile gündeme gelebileceği gibi, uygulamada isimsiz şikayet dilekçeleri ile de intihal iddiasının ortaya atıldığı görülmektedir. Her durumda ilgili kurum tarafından intihal iddiası ile ilgili şikayetler soruşturmaya tabi tutulmaktadır. Bu kapsamda böylesi basit bir yolla dile getirilebilecek ve belki de iftira niteliğinde olan intihal iddiasının ispatı ön plana çıkmaktadır. Zira bir akademisyenin meslek hayatında karşılaşabileceği en ağır ve en etik dışı iddianın intihal olduğu söylenebilir.

Ceza ve disiplin hukukuna hakim olan savunma hakkı ve bir suçtan mahkumiyet kararı verilebilmesi için “her türlü şüpheden uzak, kesin ve yeterli delil bulunması” gerektiğine dair yerleşik içtihatlar göz önünde bulundurulduğunda; intihal iddiasının ispatı için de bu türden bir ispat yapılması gerektiği şüphesizdir.

Emsal Yargı Kararı

Nitekim Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi, 2019/931 Esas, 2020/338 Karar sayılı kararında intihal iddiasının ispatı noktasında şüpheden uzak ve kesin delillerle ortaya konulması gerektiğine karar vermiştir.

Kararda özetle; “Üniversitenin Tıp Fakültesinde görevli öğretim üyesinin tüm tıbbi tetkik ve tedavisinin kendisi tarafından dünyada ilk kez uygulanan yöntemle hastaya gerçekleştirildiği belirtilmiştir. Aynı hastaya ait olgunun olay tarihinde başka bir Üniversitede öğretim görevlisi olarak görev yapan kişi tarafından intihal yapılarak atıfta bulunmaksızın yayımlandığı iddiaları ileri sürülmüştür. Öğretim üyesi tarafından söz konusu kişiye kamu görevinden çıkarma disiplin cezası verilmesi istemiyle yapılan başvurunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nca cevap verilmemek suretiyle zımnen reddi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır. Öğretim üyesi tarafından hastanın tedavisinin kendisi tarafından yapıldığı sonraki tarihli eser sahibinin herhangi bir dahlinin olmadığı ileri sürülmekte ise de, hastanın ilk olarak sonraki tarihli eser sahibi doktor tarafından muayene edilerek tanısının konulduğu açıktır. Sonraki tarihli eser sahibinin yazarlık hakkının olduğu konusunda bir tereddüdün bulunmadığı açıktır. Tedaviyi kimin yaptığı hususu açık ve net olarak ortaya konulamadığından, intihal iddiasının da her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delillerle ortaya konulamamış olduğu ve öğretim üyesinin sunduğu bildiri ile dava konusu olgu sunumu karşılaştırıldığında, her iki yazıda da aynı olgu anlatılmış ve olgunun tedavi şekli özellikle vurgulanmış olmakla birlikte, gerek başlık, gerek içerik içerisinde kelime, cümle olarak intihali düşündürecek bir bulgunun saptanamadığı belirtilmiştir. Dava konusu eserde intihal olduğu hususunun açık ve net olarak ortaya konulamadığı görülmekle, söz konusu eserde intihal olmadığı yönündeki Yükseköğretim Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmadığı açık olup öğretim üyesi tarafından yapılan istinaf başvurusunun kesin mahiyette reddi gerekmektedir.” denilmiştir. Kararın tam metni makalemizin devamında mevcuttur.

İntihal ve Diğer Akademik Davalar İle İlgili Çalışmalarımız

Konuyla ilgili olarak, “İntihal Suçu Nedir?” başlıklı makalemize buradan, intihal soruşturmasında kullanılabilecek savunma örneğine buradan, “İntihal Nedeniyle Tazminat Davasının” incelendiği yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu , idare hukuku avukatı olarak, idare hukukunun tüm alanlarında ve ancak özellikli olarak Yükseköğretim Hukuku kapsamındaki atama, disiplin, unvan ve kadro davaları dahil tüm alt dallarında faaliyet göstermektedir. Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.

Tekrar yayım cezası ile ilgili olarak buradan,
Haksız yazarlık cezası ile ilgili olarak buradan,
Profesörlük kadrosuna atama yapılmaması ile ilgili karara buradan,
Akademik kadro bilim sınavına itiraz ile ilgili buradan,.
Akademik kadro sınavına itiraz ve iptal davası ile ilgili detaylı bilgiye buradan,
Doktor öğretim üyesi kadrosunda jüri raporu eksikliği ile ilgili aldığımız yargı kararına buradan,
Öğretim üyesi ataması iptal davası ile ilgili makalemize buradan, ulaşabilirsiniz.
Daha öncesinde başarı ile sonuçlandırdığımız akademik kadro bilim sınavının iptali kararına burada,
Öğretim görevlisi atamasında yürütmenin durdurulması ile ilgili bir kararımıza buradaki yazımızda yer vermiştik.

Makalelerimiz her geçen gün güncellendiği için ayrıntılı bilgi için lütfen sitemizde arama yapınız.

1
2
3
4
5
6

İntihal Nedeniyle Tazminat Davası

Nitekim Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 70. maddesine göre de intihal nedeniyle tazminat davası açılması mümkündür. Kanuna göre; “Manevi hakları haleldar edilen kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir. Mahkeme, bu para yerine veya bunlara ek olarak başka bir manevi tazminat şekline de hükmedebilir. Mali hakları haleldar edilen kimse, tecavüz edenin kusuru varsa haksız fiillere mütaallik hükümler dairesinde tazminat talep edebilir. Birinci ve ikinci fıkralardaki hallerde, tecavüze uğrayan kimse tazminattan başka temin edilen karın kendisine verilmesini de istiyebilir. Bu halde 68 inci madde uyarınca talep edilen bedel indirilir.” Dolayısıyla intihal nedeniyle tazminat davası, intihal mağdurunun hakları ndan biri olup, iki çeşittir. Mağdurun uğradığı zarara göre intihal nedeniyle maddi tazminat davası açılabileceği gibi intihal nedeniyle manevi tazminat davası da açılabilir.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi’nin 2018/1663 Esas, 2021/700 Karar sayılı kararına da intihal nedeniyle tazminat davası konu olmuştur. Karara konu somut olayda, davacıya ait kitabın belli sayfaları Türkiye çapında dağıtılan ve internette de yayınlanan günlük gazetede, davacının ismine yer verilmeksizin yayınlanmıştır. Davacı da Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 70. maddesi kapsamında davalı … Gazetesi’ne maddi ve manevi tazminat ile yazının tekrar müvekkilinin ismine yer verilerek yayınlanmasını talep ettiği intihal nedeniyle tazminat davası açmıştır. Yargılama sonucunda Mahkemece 5.000 TL maddi ve 5.000 TL manevi tazminat talebinin kabulüne, sair istemlerin reddine karar verilmiş, davalılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Karar hakkında davalılar vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi ilgili kararında özeti aşağıda verildiği üzere intihal nedeniyle tazminat davası konusundaki istinaf başvurusunu reddetmiştir:

İntihal Nedeniyle Tazminat Davası Emsal Karar

“…Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin kitabının belirtilen sayfalarının izinsiz olarak ve müvekkilinin adına yer verilmeksizin, anılan isimli gazetesinde aynen yayınlandığını beyanla, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuş ayrıca yazının tekrar müvekkilinin ismine yer verilerek yayınlanmasını talep etmiştir. Somut uyuşmazlıkta davalılar vekili, istinaf dilekçesinde davacının kitabının eser vasfında olmadığını ve intihal bulunmadığını ileri sürmüşse de mahkemece alınan bilirkişi heyet raporunda da isabetli bir şekilde, davaya konu kitabın, coğrafi yerlerin isimlerinin değiştirilmesi süreci ve amacına yönelik belirli bir sistematik ve üslupla hazırlanmış kitap olduğu ve bu özellikleri sebebiyle yazı ve dil ile ifade olunan ilim ve edebiyat eseri olduğu tespit edilmiştir. Davalının kitabının veri tabanı mahiyetinde bulunmadığı, sahibinin hususiyetini yansıtan belirli bir üslup ve sistematikle hazırlandığı, anılan isimli gazetesinde ve internet sitesinde, davacının kitabının 17 sayfasının aynen, davacının izni alınmadan ismine yer verilmeden alıntılandığı, intihal bulunduğu, intihal kastının ayrıca araştırılmasına gerek olmadığı, alıntı miktarı, gazetenin Türkiye çapında dağıtılan ve internette de yayınlanan günlük gazete olduğu göz önüne alındığında, hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarının fahiş olmadığı, dosya kapsamına uygun bulunduğu kanaatiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.” (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi, 2018/1663 Esas, 2021/700 Karar, 02.04.2021 Tarih)

Adana avukat, Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilir, 0507 057 53 35 nolu telefon numaramızdan bize ulaşabilirsiniz. İl dışından gelen görüşmeler zoom, google meet veya başkaca telekonferans yöntemleri ile gerçekleştirilebilmektedir.