Bu makalemizde ÜAK’nın doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve iptal davası konusunu ele alacağız. Öncelikle belirtmemiz gerekir ki; doçentlik unvanı kazanma ve doçentlik kadrosuna atanma işlemleri birbirinden farklı idari işlemlerdir. Bu makalemizde doçentlik unvanı kazanma yönündeki doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve iptal davası incelenmektedir. Doçentlik kadrosuna atanma işleminin iptaline ilişkin bilgi içeren makalelerimize sitemizden arama yaparak ulaşabilirsiniz.

Doçentlik Başvuru Şartları ve Beyannamenin Değerlendirilmesi

Doçentlik başvurusunda bulunabilmek için; öncelikle doçentlik başvuru şartlarını yerine getirmiş olmak gerekir. Bu şartlar Doçentlik Yönetmeliği’nin 4. maddesinin 2. fıkrasına göre;

• Türkiye’de doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak veya yurt dışında yapılmış ise denkliğinin kabul edilmiş olması,
• Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezî bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olmak, doçentlik bilim alanının belli bir yabancı dille ilgili olması halinde ise bu sınavı başka bir yabancı dilde vermek
• Üniversitelerarası Kurulun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından her bir bilim veya sanat disiplininin özellikleri dikkate alınarak belirlenecek asgari sayı ve nitelikte özgün bilimsel yayın ve çalışmalar yapmaktır.

Doçentlik Yönetmeliği’nin  aynı maddesine göre; doçentlik başvurusu eserlerle birlikte elektronik ortamda Üniversitelerarası Kurul‘a Mart ve Ekim ayında yapılmaktadır. Doçentlik başvurusunun yapılmasıyla öncelikle aşağıda sayılan doçentlik başvuru şartlarının sağlanıp sağlanmadığı en az iki profesör tarafından yapılan inceleme ile belirlenir. Burada aday tarafından sunulan asgari başvuru şartlarının sağlandığına dair bildirim formu yani beyanname dikkate alınır. Ancak adayın doçentlik başvuru şartlarını sağlamadığına ilişkin ileri sürülen iddialar, Doçentlik Komisyonunca incelenir. Doçentlik Komisyonu tarafından başvuru şartlarını sağlamadığına karar verilen adayın doçentlik başvurusu iptal edilir, bu durumda doçentlik başvurusunun reddi gündeme gelir.

Doçentlik Değerlendirme Jürisinin Oluşturulması

Doçentlik başvurusunda bulunan adayın başvurusunun eksiksiz ve gerekli şekil şartlarına uygun olduğunun tespit edilmesi halinde Doçentlik Komisyonu tarafından jüri oluşturulur. Jüri başvurulan bilim/sanat alanı göz önünde bulundurularak beş asıl ve iki yedek üyeden oluşur.  Adayın başvurduğu bilim/sanat alanında yeterli öğretim üyesi yoksa jüri, en yakın bilim alanından, mümkün olmaması durumunda üç asıl ve bir yedek üye ile tamamlanır.

Doçentlik Başvurusunda Etik İnceleme

Doçentlik değerlendirme jürisi tarafından yapılacak ilk değerlendirme adayın başvuru dosyasında bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık bulunup bulunmadığı yönünde olacaktır. Jüri üyelerinden birinin dahi adayın eserlerinde etik ihlali bulunduğu yönünde rapor tanzim etmesi halinde, bu iddia hakkında  bilimsel araştırma ve yayın etiği komisyonu tarafından bir karar verilinceye dek doçentlik başvurusuyla ilgili hiçbir işlem yapılamaz. Bu durumda doçentlik başvurusunda etik inceleme yapılması gündeme gelir ve adayın durumu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu tarafından değerlendirilir. Kurul tarafından doçent adayına jüri raporu ve diğer belgeler tebliğ edilerek etik ihlali iddiasına ilişkin savunmalarını hazırlaması istenir. Konuyla ilgili “Doçentlik Başvurusunda Etik İhlali Nedir?” başlıklı makalemizi buradan inceleyebilirsiniz.

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu tarafından yapılacak inceleme neticesinde adayın eser veya eserlerinde etik ihlali bulunmadığı sonucuna varılması halinde doçentlik değerlendirmesi kaldığı yerden devam eder. Bu durumda ayrıca, etik ihlali bulunduğu iddiasında bulunan jüri üyesinin görevi sonlandırılır. Adayın doçentlik başvurusunda etik ihlali bulunduğu sonucuna varılması halinde ise, doçentlik başvuru iptal edilir. Doçentlik başvurusunun reddi durumunda bu aday en erken üçüncü dönemde doçentliğe başvurabilir.

Doçentlik Başvurusunda Adayın Akademik Çalışmalarının İncelenmesi

Doçentlik değerlendirme jürisinin her bir üyesi adayın akademik çalışmalarının her birini nitelik ve bilim/sanat alanına katkısı açısından değerlendirir. Bu değerlendirme uygulamada bilimsel değerlendirme aşaması olarak da bilinmektedir. Jüri üyeleri adayın akademik çalışmalarını değerlendirdikleri raporlarını ayrıntılı ve gerekçeli olarak hazırlamak zorundadır. Rapor, azami birer aylık sürede hazırlanarak Üniversitelerarası Kurul’a gönderilir, gerekli olması halinde jüri üyesine bir aya kadar ek süre verilebilir. Doçentlik eser inceleme süresi ne kadar sürer? sorusuna cevap olarak bu verilebilir

Değerlendirmeye esas alınan jüri raporları tamamlandığında, raporların birer örneği, eser incelemesi sonucuna ilişkin bildirim yazısıyla birlikte Doçentlik Bilgi Sistemi (DBS) üzerinden adaya gönderilir.

Jüri oyçokluğu ile karar alır. Netice olarak bu değerlendirme neticesinde (beş üyeden oluşan jürilerde en az üç üyenin, üç üyeden oluşan jürilerde ise en az iki üyenin) adayı başarılı bulması halinde aday başarılı sayılır. Başarılı olan adaya, Üniversitelerarası Kurul Yönetim Kurulu kararı ile “Doçentlik Unvanı” verilir ve “Doçentlik Belgesi” düzenlenir. Değerlendirme neticesinde başarısız sayılan aday ise  jüri tarafından eksik bulunan eser ve faaliyetleri tamamlamak kaydıyla müracaat dönemi esas alınmak suretiyle en erken izleyen üçüncü dönemde yeniden başvurabilir.

Doçentlik Başvurusunun Reddi Kararına İtiraz ve İptal Davası

Tüm bu açıklamalarımızdan anlaşılacağı üzere doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve iptal davası özetle şu üç durumda ortaya çıkmaktadır:

1. Doçentlik Komisyonu tarafından Adayın Doçentlik Yönetmeliği’nin 4. maddesi uyarınca doçentlik başvuru şartlarını sağlamadığına karar verilebilir. Bu durumda adayın doçentlik başvurusu iptal edilir.
2. Eserlerinde bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık bulunduğu jüri raporu ile bildirilen adayın durumu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu tarafından yapılacak inceleme neticesinde değerlendirilir. Bu durumda Komisyon tarafından etik ihlali bulunduğu sonucuna varılması halinde doçentlik başvurusu iptal edilir.
3. Doçentlik değerlendirme jürisi tarafından yapılan eser incelemesi neticesinde başarısız sayılan adayın başvurusu iptal edilir.

Doçentlik başvurusu neden iptal edilir? sorusunun cevabı bu üç başlıkta yer almaktadır. Bu üç durumda doçentlik başvurusu iptal edilen adayların doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve iptal davası açması gündeme gelebilecektir. Zira doçentlik başvurusunun reddi yolunda tesis edilen bu işlemler de idarenin tek yanlı ve icrai işlemlerinden olup, iptal davası açılabilmesi ve bu şekilde yargısal denetime tabi tutulması mümkündür.

Doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve iptal davası aynı anda yapılabileceği gibi, karara itiraz edip sonucu beklendikten sonra iptal davası açılabilmesi de mümkündür. Ancak doçentlik başvurusu iptal edilenlere tavsiyemiz idari yargıda sürelerin hayati öneme sahip olması ve itiraz yolunda çoğunlukla olumlu bir netice elde edilememesi sebebiyle ivedilikle iptal davası açılmasıdır.  Doçentlik başvurusunun reddi kararına iptal davası açılması ise diğer iptal davaları ile aynı usule tabidir. Dava doçentlik başvurusunun reddi kararının tebliğinden itibaren 60 günlük süresi içinde açılmalıdır. Davanın 60 günlük süresi içinde açılmaması halinde doçentlik başvurusunun reddi kararına iptal davası reddedilecektir.

Üniversitelerarası Kurul’a karşı açılarak doçentlik başvurusunun reddi kararına iptal davasında yetkili ve görevli mahkeme de Ankara İdare Mahkemeleri’dir. Yargılamada çoğunlukla bilirkişi incelemesi yoluna gidilmekte ve adayların durumunun değerlendirilmesinde Doçentlik Yönetmeliği’nin 5. maddesinin işaret ettiği üzere oluşturulacak bilirkişi kurulundan rapor alınmaktadır.

Danıştay Sekizinci Dairesi 02/02/2022 tarihli ve E.:2021/5288 sayılı kararında doçentlik başvurusunda bulunup eser değerlendirme aşamasında başarısız sayılmasına, asgari başvuru şartlarını sağlamadığı veya etik ihlalde bulunduğu gerekçesiyle başvurusunun iptaline karar verilen adayın bu işlemlere karşı dava açması durumunda aynı bilim/sanat alanında yeniden doçentliğe başvuru yapması davasının kesinleşmesine bağlı olduğuna dair düzenlemenin yürütmesinin durdurulmasına karar vererek önemli bir karara imza atmıştır.

İdari yargıda davanın usulüne uygun biçimde yürütülmesinde bir  idare hukuku avukatından destek ve hukuki yardım alınması en önemli tavsiyemizdir. Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu , idare hukuku avukatı olarak, idare hukukunun tüm alanlarında ve ancak özellikli olarak Yükseköğretim Hukuku kapsamındaki atama, disiplin, unvan ve kadro davaları dahil tüm alt dallarında faaliyet göstermektedir.  Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.

• Tekrar yayım cezası ile ilgili olarak buradan,
• Haksız yazarlık cezası ile ilgili olarak buradan,
• Profesörlük kadrosuna atama yapılmaması ile ilgili karara buradan,
• Akademik kadro bilim sınavına itiraz ile ilgili buradan,.
• Akademik kadro sınavına itiraz ve iptal davası ile ilgili detaylı bilgiye buradan,
• Doktor öğretim üyesi kadrosunda jüri raporu eksikliği ile ilgili aldığımız yargı kararına buradan,
• Öğretim üyesi ataması iptal davası ile ilgili makalemize buradan, ulaşabilirsiniz.
• Daha öncesinde başarı ile sonuçlandırdığımız akademik kadro bilim sınavının iptali kararına burada,
• Öğretim görevlisi atamasında yürütmenin durdurulması ile ilgili bir kararımıza buradaki yazımızda yer vermiştik.

Makalelerimiz her geçen gün güncellendiği için ayrıntılı bilgi için lütfen sitemizde arama yapınız.