Bu yazımızda “Memur disiplin soruşturması usulü nedir?” “Memur disiplin soruşturması nasıl yapılır” sorusunun cevabını vermeye çalışacağız. TDK‘ya göre disiplin, bir topluluğun, yasalarına ve düzenle ilgili yazılı veya yazısız kurallarına titizlik ve özenle uyması durumu olarak tanımlanmıştır. Devlet memuru disiplin soruşturması, memur disiplin soruşturması yapılmasının da temel sebebi memurun idareye bağlılık yükümlülüğüne uymaması ve düzen kurallarına aykırı davranışlarda bulunmasıdır.Tüm kamu görevlileri disiplin hükümlerine tabidir ve haklarında memur disiplin soruşturması usulü doğru uygulandığı sürece soruşturma yapılabilmesi mümkündür.

Memur disiplin hukuku temel olarak DMK’nun 124 ve devamı maddeleri ile şekillenmiştir.

Memur Disiplin Soruşturması Bazı Temel Kurallara Bağlıdır;

Suç ve cezada kanunilik ilkesi gereğince, önceden kanunla disiplin suçu olarak belirlenmeyen eylemler hakkında disiplin cezası verilemez.
Savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez.
Disiplin cezaları yargı denetimi dışında tutulamaz.

Memur Disiplin Suç ve Cezaları Nelerdir?

Devlet Memurları Kanunu‘nun 125. maddesinde ağırlık derecesine göre disiplin cezaları ve disiplin suçları sayılmıştır. Maddede sayılan cezalar uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarmadır. Bu konudaki ayrıntılı makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

Memur Disiplin Suçu Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar Hangileridir?

Bu konu Devlet Memurları Kanunu‘nun 126. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, Uyarma, kınama
ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir. Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası
vermekte serbesttirler.

Memur Disiplin Soruşturması Usulü Nasıldır?

Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren suçlarda, suça konu fiilin öğrenilmesinden sonra 6 ay içinde, diğer suçlarda bir ay içinde soruşturmaya başlanması gerekir. Aksi halde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar ve memura disiplin cezası verilemez.

Başlanılan soruşturmanın ise en geç disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde sonuçlandırılması ve disiplin cezası verilmesi gerekir. Aksi halde yine disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar ve memura disiplin cezası verilemez.

Memur Disiplin Soruşturması Süresi Ne Kadardır?

Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.

Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır.

Disiplin soruşturması zamanaşımı süresi basitçe bu şekildedir.

Disiplin Soruşturmasında Memurun Hakları

Kovuşturulan memurun disiplin soruşturması savunma hakkı vardır ve savunma alınmadan disiplin cezası verilebilmesi mümkün değildir. Savunma süresi 7 günden az olamaz, verilen süre içinde memurun savunma yapmaması halinde savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

Yine aynı şekilde hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.

Disiplin soruşturmasında savunma hakkının kısıtlanması kabul edilebilir değildir. Diğer taraftan, disiplin soruşturması evresinde, bu soruşturma sonucunda yetkili makamlarca bir disiplin cezası verilmesi, icrai ve kesin nitelikleri haiz bir idari işlemdir. Bu nedenle tüm disiplin suçlarında disiplin soruşturması evresinde de soruşturulan memurun avukat ile temsil edilmesi örneğin savunmasına bir avukat ile birlikte katılması mümkündür.

Memur Disiplin Cezaları Nasıl Uygulanır?

Disiplin cezaları verildiği anda hüküm ifade eder ve derhal uygulanır. Aylıktan kesme cezası ise cezanın verilişini izleyen aybaşında uygulanır. Disiplin cezaları kesinleşince sicile işlenir. Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası ayrıca Devlet Personel Başkanlığı’na da bildirilmelidir.

Disiplin Cezasına Karşı İtiraz ve İptal Davası

Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Disiplin soruşturması usulü gereğince süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır. İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir. Bu konuda ayrıntılı makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

Disiplin Cezalarının Özlük Dosyasından Silinmesi

Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir.

Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.

Devlet Memurları Kanunu‘nun 125. maddesinde ağırlık derecesine göre memur disiplin cezası, cezaları ve memur disiplin suçları sayılmıştır. Maddede sayılan memur disiplin suç ve cezaları uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarmadır. Memur disiplin hukuku temel olarak DMK’nun 124 ve devamı maddeleri ile şekillenmiştir.

Memur disiplin soruşturması nasıl yapılır, disiplin soruşturması süresi nedir gibi soruların cevabı için, devlet memurları hakkında yapılacak disiplin soruşturmalarında usul kurallarının irdelendiği makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

Devlet memurları hakkında verilen memur disiplin suç ve cezaları na itiraz ve açılacak iptal davasının irdelendiği makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

Memur disiplin suç ve cezaları verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin, cezaların sicilden silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır.
Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı bir fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.
Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve olumlu sicil alan memurlar içinde verilecek cezalara bir derece hafif olanı uygulanabilir.
Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesine göre bu maddede sayılan memur disiplin suç ve cezaları verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı türden disiplin cezası verilir.

Uyarma Cezası ve Uyarma Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller Şunlardır;

Uyarma cezası, memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,
Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terketmek,
Kurumca belirlenen tasurruf tedbirlerine riayet etmemek,
Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak,
Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,
Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,
Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,
Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.

Kınama Cezası ve Kınama Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller Şunlardır;

Kınama cezası, memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak,
Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,
Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak,
Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,
Devlete ait resmi araç,gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,
Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,
İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak,
İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak,
Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak,
Verilen emirlere itiraz etmek,
Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,
Kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak.
Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.

Aylıktan Kesme Cezası ve Aylıktan Kesme Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller Şunlardır;

Aylıktan kesme cezası, memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.
Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,
Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,
Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,
Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,
Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,
Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,
Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası ve Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller Şunlardır;

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 – 3 yıl durdurulmasıdır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek,
Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek,
Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak,
Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak,
Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak,
Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,
Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,
Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,
Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,
Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,
Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,
Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla
Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek,
Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak,
Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.

Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası ve Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller Şunlardır;

Devlet memurluğundan çıkarma cezası bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır. Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak,
Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,
Siyasi partiye girmek,
Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,
Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,
Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak,
Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,
Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,
Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,
Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,
5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek.
Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmak.

Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.