Bu makalemizde idari dava olan ÇED raporunun iptali davası ile ve yürütmenin durdurulması ile ilgili ilgili genel bilgi verilecektir. Anayasa’nın 56. maddesine göre “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir.” ÇED raporları ve ÇED raporunun iptali davası da temel dayanağını Anayasamızın iş bu maddesinden almaktadır.
ÇED Raporunun İptali Davası
Makalemizin girişinde de belirttiğimiz üzere, Anayasamıza göre vatandaşların da çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek konusunda ödevlidir. Kısaltılmış hali ÇED raporu olarak da bilinen “Çevresel Etki Değerlendirme Raporu” işletmelerin çevreye olan etkilerini ortaya koyan bilimsel çalışmalardır. ÇED raporunun iptali davası ise bilimsel ve teknik özelliklere haiz olmayan raporların iptali amacıyla açılır. ÇED raporunun iptali davaları son dönemde artışa geçtiği söylenebilir. Nitekim endemik bitki türlerinden arkeolojik alanlara kadar ilgili bölgede inceleme yapılması gereken ÇED raporlarında, bu incelemelerin yeterli şekilde yapılmamasından kaynaklı sorunlar ortaya çıkmaktadır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 9. maddesinde yer aldığı üzere ÇED raporunun alınmasındaki en kritik aşamalardan biri olan halkın katılımı toplantıları ise çoğunlukla halka haber verilmeden usulsüz biçimde yapılmaktadır. ÇED raporunun iptali davası nda halkın katılımı toplantısı nın usulüne uygun biçimde yapılıp yapılmadığı, en az ÇED raporunda yer alan incelemeler kadar önemlidir. Zira bölgeyi en iyi tanıyanlar o bölgede yerleşik yaşayan halktır. Bu husus ÇED raporunun iptali davası nda önem arz etmektedir.
Projelerin olumsuz yönlerini bertaraf edecek şekilde yorumlama yöntemiyle hazırlanan, bilimsel ve teknik incelemelerin yeterince yapılmadığı, usule aykırı ÇED raporlarına idari dava yoluyla konulan ÇED raporunun iptali davası açılabilmektedir. Büken Hukuk & Danışmanlık Bürosu , adana ilinde idare hukuku avukatı ve idari dava avukatı olarak, Türkiye’nin neredeyse tamamındaki İdare Mahkemeleri ve Danıştay’ da açılacak iptal ve tam yargı davalarında hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir. İl dışından gelen görüşmeler zoom, google meet veya başkaca telekonferans yöntemleri ile gerçekleştirilebilmektedir.
ÇED Raporunun İptali Davasında Yürütmenin Durdurulması
ÇED raporunun iptali davası nda yürütmenin durdurulması talebi de önem arz etmektedir. Nitekim eksik ve hatalı hazırlanan ÇED raporları nedeniyle çevresel tahribata neden olmakta, halk sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu durumda 2577 sayılı Kanun’un 27/2 maddesinde yer alan “idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması” şartının varlığından söz edilebilir. Söz konusu tahribatın önlenebilmesi için ÇED raporunun iptali davasında yürütmenin durdurulması talebi edilmesi hayati öneme sahiptir.