Etiket: adli kontrol kararının iptali

ADLİ KONTROL NEDİR

Adli Kontrol Nedir?

Bu yazımızda, adli kontrol nedir, adli kontrol kararına nasıl itiraz edilir, adli kontrol hangi hallerde verilir, adli kontrol kaç ay sürer, adli kontrol hangi suçlarda uygulanır, adli kontrol kararına uyulmazsa ne olur gibi sorulara cevap bulmaya çalışacağız.

Adli Kontrol Nedir? 

Adli kontrol nedir? Adli kontrol, tutuklama şartlarının varlığı hainde şüpheli veya sanığın kanunda öngörülen bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutulması halidir. Tutuklama kişi özgürlüğüne müdahale bakımından en son çare olarak ele alınmalıdır. Zira soruşturma evresindeki her şüpheli masum sayılır ve şüphelinin özgürlüğünün korunması gerekir.

Adli Kontrol Kararı Hangi Hallerde Verilir?

Adli kontrol kararı verilebilmesi için tutuklama koşullarının gerçekleşmiş olması ve bir suç dolayısıyla yürütülen bir soruşturma veya kovuşturma bulunması gerekir.

Adli Kontrolün Amacı Nedir?

Adli kontrol tutuklamaya seçenek bir tedbirdir. Adli kontrolün amacı kişiyi özgürlüğünden tamamen yoksun bırakmadan yani tutuklama kararı vermeden, tutuklama tedbirinden beklenen faydayı kişiyi denetim ve gözetim altına alarak sağlanmasıdır.

Adli Kontrol Nedir? Uygulanabilecek Tedbirler Nelerdir?

Adli kontrol tedbiri Ceza Muhakemesi Kanunu‘nun 109 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Kanuna göre, Bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, 100 üncü maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilir. Sanık, aşağıda verilen tedbirlerden bir veya birkaçının uygulanması yoluyla adli kontrol altına alınabilir. Adli kontrol kararında şüpheli veya sanığın sayılan adli kontrol yükümlülüklerinden hangilerine tabi tutulacağı açıkça belirtilmelidir.

  1. Yurt dışına çıkamamak.
  2. Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak.
  3. Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde meslekî uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak.
  4. Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek.
  5. Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek,
  6. Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak.
  7. Silâh bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silâhları makbuz karşılığında adlî emanete teslim etmek.
  8. Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere aynî veya kişisel güvenceye bağlamak.
  9. Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adlî kararlar gereğince ödemeye mahkûm edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek.
  10. Konutunu terk etmemek.
  11. Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek.
  12. Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek.

Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Uygulanabilecek Adli Kontrol Tedbirleri Nelerdir?

Suça sürüklenen çocuk hakkında Çocuk Koruma Kanunu’na göre uygulanabilecek yükümlülükler daha fazladır. Çocuk Koruma Kanunu‘nun 20. maddesine göre suça sürüklenen çocuk hakkında, Ceza Muhakemesi Kanunu‘nun 109. maddesinde sayılanlara ek olarak a) Belirlenen çevre sınırları dışına çıkmamak, b) Belirlenen bazı yerlere gidememek veya ancak bazı yerlere gidebilmek, c) Belirlenen kişi ve kuruluşlarla ilişki kurmamak tedbirlerine de hükmedilebilir.

Adli Kontrol Kararını Vermeye Yetkili Merciler Hangileridir?

Sanık veya şüpheli hakkında hem soruşturma hem de kovuşturma evresinde adli kontrol tedbiri tatbik edilebilir.

Soruşturma Evresinde Adli Kontrol Kararı

Cumhuriyet Savcısı, sulh ceza hakimliğinden adli kontrol uygulanmasına karar verilmesini talep edebilir. Yine Cumhuriyet Savcısı tutuklu olan şüphelinin adli kontrol altına alınarak serbest bırakılmasını da isteyebilir. Eğer Cumhuriyet Savcısı  adli kontrol uygulanmasını talep etmezse, sulh ceza hakimi re’sen adli kontrol kararı veremez. Cumhuriyet Savcısı tutuklama isteminde bulunmuş olsa bile, sulh ceza hakimi, tutuklama şartlarının gerçekleşmediği kanaatindeyse adli kontrol kararı verebilir.

Kovuşturma evresinde Adli Kontrol Kararı

Kovuşturma evresinde ise adli kontrol kararını olaya bakan mahkeme karar verir. Mahkeme doğrudan adli kontrol kararı verebileceği gibi, tutuklu sanığın adli kontrol altına alınmasına da hükmedebilir. 

Adli Kontrol Kararına İtiraz ve Dilekçe Örneği

Adli kontrol kararına itiraz edilmesi mümkündür. Hem soruşturma hem de kovuşturma evresinde verilen adli kontrol kararına karşı itiraz yolu açıktır. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 267 vd maddelerine göre, adli kontrol kararına itiraz 7 gün içinde yapılabilir. Adli kontrol kararına itiraz Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılabilir. Şüpheli veya sanık adli kontrol kararına itiraz edebilir. 

Adli kontrol kararına itiraz dilekçesi örneği için, buraya tıklayarak ilgili makalemize ulaşabilirsiniz.

Adli Kontrol Kararı Hangi Hallerde Kalkar?

Soruşturma aşamasında sulh ceza hakimi, kovuşturma aşamasında ise olaya bakan mahkeme adlî kontrol uygulamasında şüpheliyi bir veya birden çok yeni yükümlülük altına koyabilir; kontrolun içeriğini oluşturan yükümlülükleri bütünüyle veya kısmen kaldırabilir, değiştirebilir veya şüpheliyi bunlardan bazılarına uymaktan geçici olarak muaf tutabilir.

Adli Kontrol Kararına Uyulmazsa Ne Olur?

Ceza Muhakemesi Kanunu‘nun 112. maddesine göre, adli kontrol hükümlerini isteyerek yerine getirmeyen şüpheli veya sanık hakkında, hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun, yetkili yargı mercii hemen tutuklama kararı verebilir. Ancak adli kontrol kararının ihlali otomatik olarak tutuklama kararı verilmesi sonucunu doğurmamalıdır. Sulh ceza hakimi veya mahkeme tutuklama şartlarının bulunup bulunmadığını değerlendirmelidir.

Ayrıca kanunda adli kontrol hükümlerinin isteyerek yerine getirmeyen şüpheli veya sanıktan bahsedilmektedir. Dolayısıyla şüpheli veya sanığın geçerli bir mazeret nedeniyle adli kontrol tedbirine uygun davranamaması halinde tutuklama kararı verilebilmesi mümkün değildir.

Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için buraya tıklayabilirsiniz.